Đại Học chăn Trâu




Thursday 29 December 2016

NẾU VUA TỰ ĐỨC NGHE THEO NGUYỄN TRƯỜNG TỘ THÌ VIỆT NAM NGÀY NAY VƯỢT XA NHẬT BẢN

 

Ông Nguyn Trường Tô đuoc Vua T Đc c sang Pháp . Sau khi quan sát các tiến b khoa hc , phát trin kinh tế, quân đi ca nước văn minh nht Âu Châu thi by gi  , ông v nước và viết bn điu trn gm by đim dâng lên vua T Đc , đ ngh vua phi cho thi hành ngay đ canh tân đt nước .-- tránh cho đt nước  khi s đô h ca Thc Dân Pháp sau này.


image

NẾU VUA  TỰ ĐỨC NGHE THEO  NGUYỄN TRƯỜNG TỘ THÌ VIỆT NAM NGÀY NAY VƯỢT XA  NHẬT BẢN



  "chuong ngoc van dam wrote:
 


Trường hp Nguyn Trường T khá đc bit vì ông không phi là mt khoa bng ...nhưng, chúng ta có th nói đó là mt người có kiến thc đúng nghĩa.

«Ông thông minh, h
c gii, nên được truyn tng là "Trng T". Thế nhưng, ông không đ đt gì, có th vì ông là người Công giáo nên không được đi thi, hoc là ông không mun đi theo con đường khoa c» (1)

Ông không là Tiến sĩ, nhưng tm nhìn ca ông rt xa khi nhn thc được bi cnh và khuynh hướng vn đng chung ca thế gii thi by gi, Nguyn Trường T có nhng nhn đnh:

«Ngày nay các n
ước phương Tây đã bao chiếm sut t Tây Nam cho đến Đông Bc, toàn lãnh th châu Phi cho ti Thiên Phương, Thiên Trúc, Miến Đin, Xiêm La, Tô Môn Đáp Lp, Tro Oa, L Tng, Cao Ly, Nht Bn, Trung Quc và các đo ngoài bin, k c Tây châu, không đâu là không b chn hng bám lưng. Nước Nga thì t Tây Bc đến Đông Nam gm tt c các nước Đi Uyn, Ct Li Cán, Mông C và các x Bc Mãn Châu, không đâu là không chiếm đt và nô dch dân nhng nơi đó. trên lc đa, tt c nhng ch nào có xe thuyn đi đến, con người đi qua, mt tri, mt trăng soi chiếu, sương mù thm đng thì người Âu đu đt chân đến, như tm ăn cá nut, đâu thun vi h thì phúc, ch nào trái vi h thì ha; ai hòa vi h thì được yên, ai c li thì dùng binh lc giao tranh; trong thiên h không ai dám kháng c li h. Song tt c đu không được phúc đáp. Đu năm 1864, ông li gi cho đi thn Trn Tin Thành mt bn điu trn na (hin tht lc) đ thuyết phc Triu đình Huế nên tm hòa vi Pháp và m rng bang giao» (2).

Được thế, nh ông biết tiếng Pháp. Trong bài "Trn tình" (viết xong ngày 7 tháng 5 năm 1863), Nguyn Trường T phân trn rng: lúc bt đu khi hn (đu năm 1859, tc lúc quân Pháp chun b tn côngthành Gia Đnh), quân Pháp có mi ông cng tác, nhưng ông mt mc t chi. Sau khi Đi đn Chí Hòa tht th (tháng 2 năm 1861), ông thy rng phi tm hòa theo đ ngh ca Pháp, đ dưỡng quân và cng c lc lượng. Chính vì thế mà Nguyn Trường T đã nhn làm t dch cho Pháp đ mong góp phn vào vic hòa đàm.

"Sau khi thôi vic, Nguyn Trường T đã dn hết tâm trí vào vic tho kế hoch giúp nước. Nh s hiu biết sâu rng v các phương dinchính tr, kinh tế, văn hóa, khoa hc k thut... đến đu tháng 5 năm 1863, thì ông đã tho xong 3 bn điu trn gi lên Triu đình Huế là: "Tế cp lun", "Giáo môn lun" và "Thiên h phân hp đi thế lun"(3)


            
image

NẾU VUA TỰ ĐỨC NGHE THEO NGUYỄN TRƯỜNG TỘ THÌ VIỆT NAM NGÀY NAY VƯỢT XA NHẬT BẢN

Nguyn Trường T đã gi liên tiếp ba bn điu trn cho đi thn Trn Tin Thành, và hai bn điu trn cho đi thn Phm Phú Th, đ nh đưa các vn đ quan trng lên vua và Triu đình. Hai văn bn gi cho ông Th, vì chưa tìm thy nên không rõ ni dung. Còn ba văn bn gi cho ông Thành, thì có th là các bài: "Góp ý v vic mua và đóng thuyn máy" (cui 1864), "Góp ý v vic đào to người điu khin và sa cha thuyn máy" (tháng 2, 1865) và "Khai hoang t" (tháng 2, 1866) (4)

Cũng trong thi gian trên, ti nước Nht đã có s thay đi rng ln thi Minh Tr Thiên Hoàng (3 tháng 11 năm 1852 30 tháng 7 năm 1912).

T
s thay đi trong thi gian đó, Nht Bn đã dn dn tr thành mt cường quc Châu Á. Cũng chính t s canh tân đt nước như thế, dù bi trn sau thế chiến th hai, ngày nay Nht vn là mt trong nhng cường quc trên thế gii, ít ra v mt kinh tế.

Th
t ra, tuy s canh tân được mang tên ông vua Nht bn, nhưng bi cnh lch s và s đóng góp ca gii quan li (nht là ca gii trí thc) trước thi Minh Tr, có phn đóng góp quan trng hơn. Năm 1854, Matthew C. Perry li mang mt hm đi 9 chiếc tàu chiến, bt chính quyn Mc ph ký mt hip đnh buôn bán bt bình đng, nhưng chế đ Mc Ph trước đó 200 năm, tuy bài ngoi, nhưng vn còn giao thương vi mt s các nước Tây Phương; đc bit là Hòa Lan.


Tình trng Vit Nam li trái ngược như thế. Vic cm đo Thiên chúa khá gt gao và tuy cũng biết đến các nước Tây Phương khác, nhưng chính sách bế quan ta cng gay gt hơn nhiu. Đã thế, nhng đóng góp canh tân, chng hn như trường hp ca Nguyn Trường T, không được s quan tâm ca triu đình. 

«Nh
ưng sau khi đ trình lên cách gii quyết, thì không được thi hành nên ông có l chán nn, và xin v Ngh An (ngày 10 tháng 4 năm 1866) [20]. Trong bc thư gi Trn Tin Thành (viết t Ngh An đ ngày 15 tháng 6 năm 1866), thì tâm trng ca ông lúc by gi khá u ut. Mt phn vì ông nóng lòng vic canh tân đt nước, mt phn vì thy vua và mt s quan li bo th hãy còn nghi k mình» (5)

Tuy nhiên, công cuc vn đng ca ông vn được duy trì mt cách nhn ni, cho đến năm 1871. Ông mt đt ngt vào năm mi 41 tui.


Hòa ước Giáp Thân 1884 hay còn có tên là Hòa ước Patenôtre (Pa-tơ-nt), là hòa ước cui cùng nhà Nguyn ký vi thc dân Pháp vào ngày 6 tháng 6 năm 1884 ti kinh đô Huế. Điu 19. Các điu ước quc tế hin nay s thay thế các điu ước được ký kết ngày 15 tháng 3, ngày 31 tháng 8 và 23 tháng 11 năm 1874.(6). Vi Hòa ước này, Vit Nam càng lúc càng chu s đô h nng n hơn ca Pháp. 


Mt trí thc vì căm phn vi triu đình, tìm cách chng li nhà vua đến ni b x chết (Cao Bá Quát) đến mt trí thc (dù không bng cp cao) nhưng quan tâm đến vn mnh ca đt nước nên đã tìm đ cách đ triu đình làm mt cuc thay đi, cho kp đà phát trin ...mi người mt cách thế; nhưng nói cho cùng, đó mi chính là thái đ rt đáng được kính trng ca k sĩ. Còn nhng Tiến sĩ "N" thi bui ngày nay, không biết có xng danh là mt k sĩ, hiu theo cách như hai trường hp được k đến như thế không?!...


Đng Quang Chính
  







 

__._,_.___

Posted by: doan thu 

Featured post

Lisa Pham Vấn Đáp official 8/6/2023

Popular Posts

Popular Posts