Vì sao phải xuất khẩu cử nhân, tiến sĩ?
Cát
Linh, phóng viên RFA
2017-02-22
2017-02-22
- In
trang này
- Chia sẻ
- Ý kiến của Bạn
- Email
Một giảng viên nhận giấy chứng nhận
Phó giáo sư trong một buổi lễ được tổ chức tại Văn Miếu, Hà Nội vào ngày 04
tháng 2 năm 2015.
AFP
photo
Vì sao phải xuất khẩu cử nhân, tiến
sĩ?
00:00/00:00
Bộ
lao động vừa trình lên đề án với nội dung đưa hơn 200 ngàn cử nhân, thạc sĩ
thất nghiệp đi làm việc ở nước ngoài giai đoạn 2017-2020.
Rất
nhiều ý kiến, tranh luận về vấn đề này. Có người cho rằng đề án này làm cho
Việt Nam tiếp tục chảy máu chất xám. Có người lại nhận định rằng thất nghiệp là
do qui trình giáo dục trong nước không đáp ứng được nhu cầu thực tế của phát
triển kinh tế xã hội.
Bằng
cấp không đi cùng chất lượng
Theo
lời ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và xã hội trả lời
truyền thông trong nước, con số hơn 200 ngàn cử nhân mới ra trường và thạc sĩ
thất nghiệp được đề cập là của năm 2016. Bên cạnh đó, một thống kê khác do báo
Vnexpress đưa ra, vào tháng 9 năm 2016, cả nước có hơn 200 ngàn người thất
nghiệp thuộc nhóm trình độ đại học. Thống kê này còn cho biết thêm đây chính là
nhóm có tỉ lệ thất nghiệp cao nhất.
Phần
lớn các công ty họ tuyển chọn thì họ không đặt ra tiêu chuẩn là cử nhân thạc
sĩ...Quan trọng nhất là họ có khả năng và kỹ năng làm việc, đáp ứng yêu cầu của
công việc.
- Ông Chu Tiến Dũng
Nhận
định về tình trạng những người tốt nghiệp đại học nhưng không tìm được việc làm
trong nước, ông Chu Tiến Dũng, Giám đốc công ty phần mềm Quang Trung đưa ra ý
kiến của ông trên vai trò của một nhà tuyển dụng lao động:
Phần
lớn các công ty họ tuyển chọn thì họ không đặt ra tiêu chuẩn là cử nhân thạc
sĩ, hay các bằng cấp. Quan trọng nhất là họ có khả năng và kỹ năng làm việc,
đáp ứng yêu cầu của công việc.
Như
thế, có thể thấy bốn năm đại học và thêm hai năm để có tấm bằng tiến sĩ thì hơn
200 ngàn cử nhân, thạc sĩ đã vượt qua được cửa ải đầu tiên của các công ty
tuyển dụng, đó là bằng cấp. Thế nhưng theo phân tích của ông Chu Tiến Dũng, có
thể hiểu, số người này chưa tìm được việc làm vì chưa đáp ứng được yêu cầu công
việc do các công ty trong nước đưa ra.
Đó là kỹ năng và khả năng. Ngoại trừ
điều kiện tuyển dụng có những yêu cầu cụ thể khác như ông Chu Tiến Dũng nói là
“mỗi công ty có tiêu chuẩn khác nhau.”
Khuynh
hướng tư nhân những năm gần đây phát triển rất mạnh, một năm tăng trưởng khoảng
30%. Cho nên nhu cầu về làm việc ngày càng nhiều. Tuy nhiên, để đảm bảo điều
kiện làm việc trong các công ty phần mềm thì mỗi một công ty có các tiêu chuẩn
cho công việc khác nhau. Tại công ty phần mềm Quang Trung thì có các đòi hỏi
cao hơn những nơi khác.
Tuy
nhiên có những bạn học ra thì đáp ứng được những nhu cầu đó, nhưng có những bạn
thì chưa đáp ứng được yêu cầu như vậy.
Hệ
thống giáo dục bất cập
Sinh viên Đại học Sư phạm Kỹ thuật
Thành phố Hồ Chí Minh nghe Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói chuyện hôm 13/1/2017.
AFP photo
Một
trong những nguyên nhân dẫn đến người có bằng cấp cử nhân tiến sĩ nhưng vẫn
“Chưa đáp ứng được yêu cầu”, theo thầy giáo Đỗ Việt Khoa, đó là vấn đề “muôn
thưở mấy chục năm: hệ thống giáo dục không phù hợp với phát triển kinh tế hiện
tại”
Chúng
tôi biết rất rõ hệ thống các trường học từ phổ thông đến cao đẳng, đại học Việt
Nam không làm được nhiệm vụ đào tạo con người về mặt chuyên môn tốt nhất. Những
lý thuyết dạy trong trường học không có ý nghĩa thực tiễn, trình độc thực hành
của sinh viên học sinh rất kém.
Thầy
Đỗ Việt Khoa nói thêm, rất nhiều các môn học vô bổ được đưa vào chương trình
học đại học, đào tạo tiến sĩ như triết học Marx_Lê, lịch sử Đảng, chủ nghĩa
Cộng sản khoa học...
Bên
cạnh đó là qui trình tuyển dụng sinh viên đại học khá dễ dàng.
Những
lý thuyết dạy trong trường học không có ý nghĩa thực tiễn, trình độc thực hành
của sinh viên học sinh rất kém.
- Nhà giáo Đỗ Việt Khoa
Đại
học bây giờ mọc lên như nấm, dẫn đến việc các trường thiếu chỉ tiêu, họ vơ vét
tất. Kể cả các trường công lập cũng phải vơ vét sinh viên, dẫn đến các trường
dân lập cũng hạ chỉ tiêu. Điều đó dẫn đến chất lượng đại học ở Việt Nam thấp.
Chưa kể tâm lý từ xưa đến nay của Việt Nam là vào bao nhiêu cho ra bấy nhiêu.
Không
những cử nhân, mà cả bằng cấp tiến sị, thạc sĩ. Giữa năm 2016, Phó Giáo sư
Hoàng Văn Cường, Hiệu phó Đại học Kinh tế Quốc dân chia sẻ với VnExpress:
Nhiều
người coi bản luận án là sản phẩm chính của đào tạo tiến sĩ. Trong khi giá trị
của quá trình đào tạo không nằm ở bản luận án mà phải ở tri thức và năng lực
của người nhận học vị tiến sĩ.
Chia
sẻ này của ông Hoàng Văn Cường được nêu ra cùng thời điểm với những thông tin
về “lò sản xuất tiến sĩ”, một ngày 3 giờ 55 phút cho ra đời một tiến sĩ.
“Tiến
sĩ giấy” là một cách gọi khác do báo chí trong nước dùng để nói về những người
mang bằng cấp như thế.
Nhà
giáo Đỗ Việt Khoa nhận xét đây cũng chính là một trong những lý do dẫn đến tình
trạng cử nhân thạc sĩ không tìm được việc làm:
Toàn
những đề án tiến sĩ lạ hoắc, vô lý, không có tác dụng gì trong xã hội cả. Viết
như là trẻ con viết.
Họ
sẽ làm công việc gì?
Sinh viên đại học Hà Nội nhận bằng
cử nhân trong buổi lễ tốt nghiệp tổ chức tại Văn Miếu, Hà Nội hôm 18/11/2014.
AFP photo
Theo
đề án xuất khẩu lao động do ông Doãn Mậu Diệp dự tính trình lên Chính phủ lần
này tập trung vào “lao động có trình độ kỹ thuật”
Tuy
nhiên, nhà giáo Đỗ Việt Khoa nhận định đề án này là “một thất bại”
Đấy
là một chuyện bi hài, là một chuyện thất bại về mặt kinh tế, chính trị và xã
hội ở Việt Nam.
Bi
hài vì theo ông, họ không thể tìm được việc trên chính đất nước của mình, bằng
ngôn ngữ mẹ đẻ thì liệu có hy vọng sẽ tìm được việc ở nước ngoài? Hay đó sẽ là
công việc không phù hợp chuyên môn?
Ngô
Minh Uyên, cựu du học sinh Nhật Bản, hiện đang làm công việc phiên dịch và quản
lý nhóm thực tập sinh ở đảo Shikoku, Nhật Bản cho biết thực tế về công việc của
nhóm người này, được gọi là thực tập sinh kỹ năng, một tên gọi khác Nhật Bản
dùng để nói về người xuất khẩu lao động phổ thông.
Nói
về đối tượng này, cô cho biết:
Đấy
là một chuyện bi hài, là một chuyện thất bại về mặt kinh tế, chính trị và xã
hội ở Việt Nam
- Nhà giáo Đỗ Việt Khoa
- Nhà giáo Đỗ Việt Khoa
Các
bạn đó tốt nghiệp đại học ra, rồi có bạn sắp lấy bằng thạc sĩ, những người học
rất cao tuy nhiên không có công việc ổn định ở Việt Nam cho nên họ chọn con
đường đi tu nghiệp.
Tuy
nhiên, theo Ngô Minh Uyên, bên Nhật hiện đang cần IT, cần kỹ thuật rất cao.
Tiếng Nhật ít nhất cũng phải là giao tiếp hàng ngày. Và bắt buộc họ phải trải
qua những bài kiểm tra gắt gao của công ty tuyển chọn.
Mức
lương cao hơn thì dĩ nhiên yêu cầu của họ sẽ cao hơn. Nói thật là những người
tốt nghiệp đại học mà không có việc làm ở Việt Nam chưa chắc họ có đủ trình độ
để đáp ứng nhu cầu của người ta.
Nhà
giáo Đỗ Việt Khoa cũng không hy vọng về sự nghiệp của số cử nhân thạc sĩ đó ở
nước ngoài:
Tôi
chắc đa số là làm những việc phổ thông thôi, chứ không phải chuyên môn, hoặc ra
nước ngoài người ta phải đào tạo lại.
Chất
lượng đầu ra của đại học Việt Nam tạo thành những người có bằng cấp cao nhưng
rất khó khăn trong quãng đường kế tiếp là thuyết phục nhà tuyển dụng.
Từ
đó, con đường tu nghiệp sinh, hoặc xuất khẩu lao động là con đường những người
này phải nghĩ đến. Và hiện nay là đề án mà nhà nước đang tạo ra cho họ.
Không
thiếu những ý kiến phản hồi về đề án này vì họ cho rằng chất xám Việt Nam đang
tiếp tục tuôn chảy ra nước ngoài một cách không thương tiếc. Tuy nhiên, sau khi
phân tích, nhà giáo Đỗ Việt Khoa cho rằng cần phải xem lại “chất lượng có cao không thì hãy
dùng từ là chảy máu chất xám”.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks