TOÀN
VĂN Thông điệp Liên bang cuối cùng của Tổng thống Mỹ Barack Obama
Tổng
thống Barack Obama đọc Thông điệp Liên bang cuối cùng trong nhiệm kỳ của mình
trước lưỡng viện Quốc hội Mỹ vào lúc 21h ngày 12/1 (giờ Mỹ), tức 9h sáng 13/1
giờ Việt Nam.
LTS: Tính đến nay, ông Obama đã đọc 6 bản
Thông điệp Liên bang (State of the Union), cùng một bài phát biểu có hình thức tương
tự trước Quốc hội Mỹ sau khi trở thành ông chủ Nhà Trắng không lâu.
Trong
2 nhiệm kỳ, ông đã đề ra nhiều chính sách, thực hiện các báo cáo sâu rộng về
tầm nhìn quốc gia của ông, cũng như không ít lần thách thức Quốc hội để thông
qua các đạo luật.
Trong
Thông điệp cuối cùng ngày hôm nay, ông nhìn lại những vấn đề được nêu ra trước
đây, cùng những gì đã thực hiện và chưa thực hiện trong các lĩnh vực đó.
Dưới
đây, chúng tôi xin gửi tới quý độc giả toàn văn Thông điệp Liên bang 2016 của
Tổng thống Mỹ Barack Obama.
Giáo
sư-Tiến sĩ Báo chí Truyền thông, Đại học Tổng hợp Messiah, Mỹ
Edward
Arke
Theo
tôi, Tổng thống cần nhắc tới vấn đề an ninh nội địa trong bài thông điệp liên
bang của mình. Dù biết rằng Mỹ là nơi an toàn hơn nhiều địa điểm khác trên thế
giới, rất nhiều công dân Mỹ đang bất an trước những mối đe dọa bạo lực gần đây.
Mối đe dọa từ khủng bố là đương nhiên, nhưng quan trọng hơn, mà lại ít được nói
đến hơn, là mối đe dọa từ chính những người đồng hương, và việc sử dụng vũ khí
bừa bãi của họ.
Thưa ngài Chủ tịch Hạ viện, Ngài Phó Tổng thống,
các Nghị sĩ Quốc hội, và toàn thể người dân nước Mỹ:
Đêm nay đánh dấu năm thứ 8 tôi đứng tại đây để tổng kết về tình
hình nước Mỹ. Và trong Thông điệp Liên bang lần cuối này, tôi sẽ cố gắng nói ngắn
gọn hơn. Vì tôi biết rất nhiều người trong số các bạn đang nôn nóng muốn xong
nhanh để trở lại Iowa lắm rồi (bang Iowa là địa điểm diễn ra đợt bầu cử sơ bộ
đầu tiên của mùa tranh cử Tổng thống 2016 – PV).
Tôi hiểu điều đó bởi mùa bầu cử đang diễn ra, và trong lúc này, kì
vọng về những thành tựu chúng ta sẽ đạt được trong năm nay không nhiều. Nhưng,
thưa ngài Chủ tịch Hà viện, tôi vẫn đánh giá cao hướng đi mang tính xây dựng
của ông và những nhà lãnh đạo khác cuối năm ngoái, để chúng ta có thể thông qua
ngân sách và cắt giảm thuế cho những người dân lao động nước Mỹ.
Vì thế, tôi hi vọng chúng ta có thể tiếp tục hợp tác trong năm
nay, trong các ưu tiên của cả hai đảng như cải cách bộ luật hình sự, và hỗ trợ
những người dân đang phải chống chọi với lạm dụng thuốc kê đơn. Và như vậy
chúng ta sẽ một lần nữa lại có thể gây bất ngờ cho những ai còn đang hoài nghi.
Nhưng đêm nay, tôi không muốn tập trung vào việc liệt kê những đề xuất
cho năm mới. Đừng lo, tôi vẫn có nhiều đề xuất lắm, từ việc hỗ trợ học sinh
sinh viên viết code máy tính cho đến việc cá nhân hóa điều trị cho các bệnh
nhân.
Và tôi sẽ còn tiếp tục đẩy mạnh thực hiện những việc cần làm. Đó
là sửa đổi một hệ thống nhập cư nhiều lỗ hổng. Bảo vệ con em chúng ta khỏi bạo
lực súng đạn. Đảm bảo công bằng thu nhập, nghỉ phép có lương, tăng mức lương
tối thiểu.
Tất cả những điều đó đều rất quan trọng đối với tầng lớp lao động.
Tất cả đều là những việc cần làm, và tôi sẽ không từ bỏ, chừng nào chúng chưa
được thực thi.
Ảnh: New York Times
Nhưng trong bài phát biểu cuối cùng tại điện Capitol hôm nay, tôi không
muốn chỉ nói đến năm tới, mà tôi muốn nhấn mạnh vào những gì sẽ diễn ra trong 5
năm, 10 năm tới, và xa hơn nữa.
Tôi muốn nhấn mạnh vào tương lai của chúng ta.
Chúng ta đang sống trong một thời đại của những thay đổi lớn lao –
những thay đổi trong cuộc sống hàng ngày, trong công việc, hay xa hơn là thay
đổi với cả hành tinh cũng như vị trí của chúng ta trên thế giới này.
Sự thay đổi ấy hứa hẹn những đột phá tuyệt vời trong y học, nhưng cùng
với đó là những rào cản kinh tế kìm hãm sự phát triển của tầng lớp lao động.
Sự thay đổi ấy hứa hẹn trao cho các em gái ở những ngôi làng hẻo
lánh nhất cơ hội được đến trường, nhưng cùng với đó cũng mở đường cho âm mưu của
những tên khủng bố ở bên kia đại dương.
Sự thay đổi ấy sẽ mở ra những cơ hội mới, hoặc làm trầm trọng hơn
vấn đề bất bình đẳng. Và dù chúng ta có muốn vậy hay không, thì sự thay đổi ấy
vẫn sẽ diễn tiến với tốc độ chóng mặt.
Nước Mỹ đã trải qua những sự thay đổi lớn như vậy trong quá khứ –
với những cuộc chiến tranh, những cuộc khủng hoảng tài chính, những dòng người
di cư đổ về, những người lao động đấu tranh vì quyền lợi, và những phong trào
kêu gọi mở rộng quyền công dân.
Mỗi lần như vậy, lại xuất hiện những người nói rằng chúng ta nên
sợ hãi né tránh tương lai, những người khẳng định chúng ta phải kìm hãm sự thay
đổi, và hứa hẹn rằng chỉ bằng việc kiểm soát một nhóm người hay một hệ tư tưởng
nào đó đang đe dọa thì nước Mỹ, thì chúng ta có thể đưa nước Mỹ trở về thời
hoàng kim trong quá khứ.
Và mỗi lần như vậy, chúng ta đều vượt qua những nỗi sợ. Như
Lincoln đã từng nói, chúng ta không tuân theo “những giáo lý bảo thủ của quá khứ”.
Thay vào đó, chúng ta mới mẻ hóa trong cả suy nghĩ lẫn hành động.
Chúng ta đã khiến những sự thay đổi ấy trở nên có ích, mở rộng
nước Mỹ của những hứa hẹn tới một giới hạn mới, tới ngày một nhiều người hơn. Và
vì chúng ta nhận ra cơ hội khi người khác chỉ thấy được rủi ro, nên chúng ta
luôn vươn lên mạnh mẽ và phát triển hơn trước.
Những gì đã đúng khi xưa hoàn toàn có thể áp dụng cho cả hiện tại.
Những thế mạnh đặc trưng của đất nước chúng ta – sự lạc quan và tác phong làm
việc, tinh thần tìm hiểu và đổi mới, sự đa dạng và cam kết tôn trọng luật pháp
– những thế mạnh ấy cho chúng ta mọi thứ mình cần cần để đảm bảo một tương lai
thịnh vượng và an toàn cho nhiều thế hệ sau này.
Trước
giờ đọc Thông điệp Liên bang, Tổng thống Obama đã chia sẻ trên Twitter rằng ông
coi Thông điệp lần cuối cùng này cũng giống như lần đầu tiên, bởi ông vẫn còn
nhiều điều mong mỏi.
Thật vậy, chính tinh thần ấy là động lực thúc đẩy những tiến bộ
trong 7 năm vừa qua. Tinh thần ấy đã giúp chúng ta phục hồi sau cuộc khủng hoảng
kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều thế hệ.
Tinh thần ấy đã giúp chúng ta cải cách hệ thống bảo hiểm y tế, và
tái tạo ngành công nghiệp năng lượng.
Tinh thần ấy đã giúp chúng ta chăm sóc tốt hơn và đem lại nhiều
quyền lợi hơn cho các quân nhân Mỹ, và cũng chính tinh thần ấy đã giúp chúng ta
trao quyền tự do cho công dân nước Mỹ ở tất cả các bang được lập gia đình với người
mà họ yêu thương (ý nói đạo luật hôn nhân đồng tính được Tòa án tối cao Mỹ
thông qua hồi tháng 6 năm ngoái – PV).
Nhưng những tiến bộ nói trên không phải cứ thế mà có. Đó là hệ quả
của những sự lựa chọn chúng ta cùng nhau đưa ra. Và chúng ta cũng đang đứng
trước những lựa chọn như vậy.
Liệu chúng ta sẽ đối mặt với những lựa chọn của thời đại này với
nỗi sợ hãi, để rồi cả nước tụt hậu và người Mỹ quay sang đấu đá lẫn nhau?
Hay chúng ta sẽ hướng tới tương lai với sự tự tin vào chính mình,
tự tin vào những giá trị mà chúng ta đấu tranh để gìn giữ, và tự tin vào những
điều phi thường mà chúng ta có thể làm được cùng nhau?
Vì thế, hãy nói đến tương lai, và 4 câu hỏi lớn mà chúng ta, với
tư cách một dân tộc, phải trả lời cùng nhau – bất kể vị Tổng thống kế tiếp có
là ai, hay đảng nào sẽ kiểm soát Quốc hội sau kì bầu cử tới đi chăng nữa.
Thứ nhất, làm cách nào để chúng ta trao cơ hội bình đẳng và một sự
đảm bảo tài chính cho tất cả mọi người trong bối cảnh kinh tế mới hiện nay?
Thứ hai, làm cách nào để chúng ta có thể tận dụng công nghệ, thay
vì để nó gây ảnh hưởng tiêu cực tới chính mình – nhất là trong việc giải quyết
những thách thức cấp bách như biến đổi khí hậu?
Thứ ba, làm cách nào để chúng ta đảm bảo an toàn cho nước Mỹ, và
lãnh đạo thế giới này mà không trở thành “cảnh sát” của nhân loại?
Và cuối cùng, làm cách nào chúng ta thay đổi cách làm chính trị để
thể hiện những gì tốt đẹp nhất của nước Mỹ, thay vì phơi bày ra những gì xấu xí
nhất?
>>> Obama
tung con số chứng minh Bắc Kinh và Moscow hoàn toàn “lép vế”
1.
“Nền kinh tế mạnh nhất thế giới”
Tôi xin được bắt đầu với nền kinh tế, bằng một sự thật “nho nhỏ”: Nước
Mỹ hiện nay đang có nền kinh tế mạnh nhất, và ổn định nhất trên thế giới.
Lượng công ăn việc làm tạo ra trong hệ thống các công ty tư nhân
đang ở mức cao nhất trong lịch sử. Hơn 14 triệu công việc mới; lượng công ăn việc
làm tạo ra trong kì 2 năm ở mức cao nhất kể từ thập niên 90; tỉ lệ thất nghiệp
giảm một nửa.
Nền công nghiệp ô tô vừa trải qua năm thành công nhất. Công nghiệp
chế tạo máy đã tạo ra gần 900.000 công ăn việc làm trong 6 năm qua. Và chúng ta
đạt được tất cả những thành tựu nói trên trong khi vẫn cắt giảm được gần 3/4
lượng thâm hụt ngân sách.
Những ai khẳng định kinh tế Mỹ đang suy thoái đều chỉ là ảo tưởng.
Thực chất – và lý do tại sao nhiều người Mỹ cảm thấy bất an – là nền kinh tế
đang thay đổi một cách rõ rệt trong thời gian qua, những sự thay đổi đã bắt
nguồn từ trước Đại Khủng Hoảng và đến nay vẫn chưa hoàn tất.
Ngày nay, công nghệ không chỉ thay thế những công nhân làm việc
trong nhà máy, mà ở bất kì nơi đâu, bất kì công việc nào có thể được tự động hóa.
Các công ty trong thời đại kinh tế toàn cầu có thể “đóng đô” ở bất cứ đâu họ
muốn, và phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn.
Kết quả là những người lao động không có nhiều lý do để xin tăng lương.
Các công ty cũng có ít lý do hơn để trung thành với cộng đồng nơi họ hoạt động.
Và sự khác biệt giàu nghèo ngày càng rõ rệt.
Tất cả những xu thế trên đã bóp nghẹt tầng lớp lao động, dù rằng
họ vẫn có công ăn việc làm. Tuy kinh tế đang phát triển, nhưng các gia đình ở
tầng lớp lao động đang gặp nhiều khó khăn để kéo mình ra khỏi diện nghèo. Giới
trẻ gặp nhiều khó khăn để khởi nghiệp, người già cũng khó lòng về hưu khi họ
muốn.
Và cho dù tất cả những xu thế nói trên không chỉ riêng ở Mỹ mới
có, chúng vẫn là một thách thức đối với niềm tin trong mỗi người dân nước Mỹ,
rằng bất kì ai hăng say làm việc đều xứng đáng có được cơ hội bình đẳng.
>>> Tiết lộ
“người sống sót” quan trọng số 1 tại Thông điệp Liên bang Obama
Trong 7 năm qua, mục tiêu của chúng ta là một nền kinh tế phát
triển và có lợi hơn cho tất cả mọi người. Chúng ta đã có những bước tiến nhất định
trong việc đạt được mục tiêu ấy. Nhưng chúng ta cần nhiều hơn thế.
Và dù chúng ta vẫn có nhiều bất đồng chính trị trong những năm
qua, vẫn còn đó những khía cạnh mà tất cả mọi công dân Mỹ có thể đồng tình.
Chúng ta nhất trí rằng cơ hội thật sự cho mỗi người dân Mỹ đồng
nghĩa với việc họ phải được giáo dục và đào tạo để kiếm được một công việc trả
lương ổn.
Cải cách “Không để bất kì đứa trẻ nào bị tụt hậu” (No Child Left
Behind) là một xuất phát điểm quan trọng. Cùng với nhau, chúng ta đã tăng số
lượng những trung tâm giáo dục trẻ nhỏ, tăng tỉ lệ tốt nghiệp cấp 3 lên mức cao
nhất từ trước đến nay, và tăng số lượng sinh viên tốt nghiệp ở các ngành nghề
như kĩ sư.
Trong những năm tới, chúng ta cần tiếp nối những bước tiến ấy,
bằng việc trao cơ hội được học mẫu giáo cho tất cả các em nhỏ, bằng việc trang
bị kĩ năng toán tin sao cho học sinh sinh viên có thể sẵn sàng ngay trong ngày
đầu làm việc, và bằng việc tuyển mộ thêm nhiều thầy cô giáo tuyệt vời hơn nữa
cho con em chúng ta.
Và chúng ta phải làm sao để mỗi người dân Mỹ đều có đủ điều kiện
học đại học. Vì không một sinh viên học hành chăm chỉ nào đáng phải chịu cảnh
nợ nần để có thể được học đại học. Chúng ta đã cắt giảm được lượng tiền trả nợ
định kì xuống còn 10% thu nhập của người vay. Nay, chúng ta phải cắt giảm học
phí đại học.
Miễn phí hoàn toàn 2 năm cao đẳng cộng đồng (community college)
cho mỗi sinh viên là một trong những cách tốt nhất để làm được điều đó, và tôi
sẽ tiếp tục đấu tranh để dự luật này được thông qua trong năm nay.
Đương nhiên, một nền giáo dục phát triển không phải là tất cả
những gì chúng ta cần trong nền kinh tế hiện nay. Chúng ta còn cần những lợi ích,
sự bảo vệ, như một hình thức đảm bảo cơ bản cho tương lai.
Không phải cường điệu khi nói rằng một vài trong số những người Mỹ
hiếm hoi được làm cùng một nghề, cùng một nơi, có bảo hiểm y tế và gói lương
hưu đầy đủ, trong 30 năm, đang ngồi trong khán phòng hôm nay.
Còn với những người khác, đặc biệt là những người trong độ tuổi 40-50,
tiết kiệm để về hưu hay phục hồi sau khi mất việc là một thách thức đang trở
nên khó khăn hơn rất nhiều.
Người Mỹ cần hiểu rằng vào một lúc nào đấy trong sự nghiệp của
mình, họ có thể sẽ phải đổi ngành, đổi nghề. Nhưng thật không phải khi họ mất đi
những gì mình đã cố gắng rất nhiều năm để gây dựng nên.
Đó là lý do tại sao Bảo hiểm Xã hội và Medicare đang trở nên quan trọng
hơn bao giờ hết. Chúng ta phải cải thiện hai hệ thống này, thay vì làm yếu
chúng. Và với bộ phận người Mỹ sắp về hưu, những quyền lợi cơ bản cần được linh
hoạt như mọi thứ khác ở thời đại này.
Đó cũng chính là tinh thần của Đạo luật Affordable Care Act (hay
còn được biết đến với cái tên Obamacare – PV). Nó giúp bồi lấp khoảng trống bảo
hiểm phụ thuộc công ty chủ quản mà người lao động mất đi sau khi mất việc, hay
trở lại đi học, hay khởi nghiệp, sao cho khi đó họ vẫn được bảo hiểm.
Gần 18 triệu người Mỹ đã có được quyền lợi này tính đến thời điểm hiện
nay. Lạm phát y tế đã giảm. Và các công ty đã tạo thêm được công ăn việc làm
đều đặn hàng tháng kể từ khi đạo luật được kí kết.
Tôi cũng đoán được rằng còn lâu chúng ta mới có thể chung quan
điểm về vấn đề bảo hiểm y tế. Nhưng chắc chắn phải có cách nào đó để cả hai đảng
cải thiện an ninh kinh tế.
Giả sử một người Mỹ làm việc chăm chỉ nhưng mất việc – chúng ta
không chỉ cần đảm bảo rằng anh ta được hưởng bảo hiểm thất nghiệp, và còn phải
đảm bảo anh ấy được học nghề để một công ty khác sẵn sàng tuyển mộ.
Nếu công việc mới có lương bổng không cao như trước thì phải có
một hệ thống bảo hiểm thu nhập sẵn sàng để hỗ trợ anh ấy chi trả các chi phí
hàng tháng.
Và chúng ta cần đảm bảo rằng kể cả khi liên tục phải nhảy việc,
anh ấy vẫn có thể giữ lại một chút gì đó để về hưu với một khoản tiết kiệm đủ
sống. Đó là cách chúng ta có thể khiến nền kinh tế mới này có ích hơn cho mọi
người.
Tôi cũng biết rằng Ngài Chủ tịch Hạ viện Ryan từng nói về ưu tiên giảm
nghèo. Tinh hoa của nước Mỹ nằm ở chỗ chúng ta luôn sẵn lòng dang tay giúp đỡ
bất cứ ai có tinh thần sẵn sàng làm việc, và tôi luôn sẵn lòng thảo luận nghiêm
túc về những chiến lược tất cả chúng ta có thể nhất trí để làm được điều đó,
như mở rộng cắt giảm thuế đối với những người lao động thu nhập thấp và không
có con cái.
Nhưng còn nhiều mảng khác mà trong suốt 7 năm qua, sự đồng thuận
là một cái gì đó quá khó khăn – cụ thể là vai trò của chính phủ trong việc đảm
bảo hệ thống không bị lợi dụng để phục vụ lợi ích của những tập đoàn giàu có.
Và cũng chính trong vấn đề này, người Mỹ có quyền được lựa chọn.
Tôi tin rằng một hệ thống doanh nghiệp tư nhân phát triển chính là
xương sống của nền kinh tế chúng ta. Tôi nghĩ có những luật lệ đã quá lỗi thời
cần phải thay đổi, có những sự quan liêu thừa thãi cần phải cắt bỏ.
Nhưng sau nhiều năm ghi nhận doanh thu kỉ lục của các tập đoàn tư nhân,
tầng lớp lao động không thể có thêm cơ hội hay tăng thêm thu nhập cho riêng
mình nếu cứ để những ngân hàng lớn, những tập đoàn dầu khí quyền lực, hay những
quỹ đầu tư khổng lồ tiếp tục đặt ra luật lệ riêng khiến người khác phải chịu
khổ; hay cứ để yên cho những đợt công kích nhắm vào hoạt động thương lượng tập
thể của người lao động tiếp diễn.
Tem phiếu không phải tác nhân gây ra khủng hoảng tài chính, mà là
do sự vô trách nhiệm của Phố Wall.
Những người nhập cư không phải lý do tại sao mức lương không tăng;
mà là do những quyết định của hội đồng quản trị, những người thường chỉ biết ưu
tiên doanh thu theo quý mà không suy tính lợi nhuận đường dài.
Và những kẻ trốn thuế bằng cách lập tài khoản ở nước ngoài chắc
chắn không nằm trong những hộ gia đình trung lưu đang nghe bài phát biểu của
tôi hôm nay.
Trong nền kinh tế mới này, người lao động, người khởi nghiệp, và những
hộ kinh doanh nhỏ lẻ cần một tiếng nói đại diện cho họ. Luật lệ cần được tạo ra
để có ích cho họ.
Và năm nay, tôi dự kiến ưu tiên đề cao rất nhiều những doanh
nghiệp đã nhận ra rằng, đối xử công bằng với người làm thuê sẽ tốt cho cổ đông của
họ, khách hàng của họ, và cộng đồng xung quanh họ, sao cho những đường lối tiến
bộ này có thể được truyền bá khắp nước Mỹ.
Thật vậy, rất nhiều công dân làm tư nhân cũng chính là những bộ óc
sáng tạo nhất nước Mỹ. Điều này đưa tôi đến câu hỏi lớn thứ hai mà chúng ta,
với tư cách một dân tộc, cần cùng nhau tìm ra câu trả lời: Làm cách nào chúng
ta đốt cháy lại ngọn lửa của tinh thần sáng tạo để đáp ứng những thách thức lớn
nhất hiện nay?
“Tinh
thần khám phá nằm trong DNA”
60 năm trước, khi người Nga đánh bại chúng ta trên mặt trận công nghiệp
vũ trụ, chúng ta không phủ nhận việc vệ tinh Sputnik của họ đã lên được vũ trụ.
Chúng ta không tranh cãi về mặt khoa học, hay giảm ngân sách
nghiên cứu và phát triển công nghiệp vũ trụ. Thay vào đó, chúng ta xây dựng một
chương trình nghiên cứu không gian gần như chỉ sau một đêm, và 12 năm sau,
người Mỹ đã bước chân lên mặt trăng.
Tinh thần khám phá ấy đã nằm trong DNA của chúng ta. Chúng ta là
Thomas Edison, là anh em nhà Wright, là George Washington Carver. Chúng ta là
Grace Hopper, là Katherine Johnson, là Sally Ride.
Chúng ta là tất cả những người nhập cư và khởi nghiệp từ Boston
hay Austin đến Thung lũng Silicon, tất cả vì mục đích khiến thế giới trở nên tốt
đẹp hơn. Và trong 7 năm qua, chúng ta đã nuôi dưỡng được tinh thần ấy.
Chúng ta đã bảo vệ được hệ thống mạng Internet mở, và bước những
bước bạo dạn trong việc giúp ngày càng nhiều sinh viên cùng những người Mỹ có
thu nhập thấp được sử dụng Internet.
Chúng ta đã khởi xướng những mạng lưới sản xuất thế hệ mới, những công
cụ online, giúp những người có chí được trang bị mọi thứ mình cần để khởi
nghiệp chỉ trong một ngày.
Nhưng chúng ta có thể làm được nhiều hơn thế. Năm ngoái, Phó Tổng thống
Biden nói rằng với quyết tâm cao, nước Mỹ có thể tìm ra cách chữa trị ung thư.
Tháng trước, ông Biden đã làm việc với Quốc hội để trao cho những
nhà khoa học thuộc Viện nghiên cứu Sức khỏe Quốc gia một đợt trang bị tài nguyên
mạnh mẽ nhất trong hơn một thập kỉ qua.
Đêm nay, tôi muốn tuyên bố khởi xướng một chiến dịch mang tầm cỡ
quốc gia nhằm đạt được mục tiêu đó.
Và bởi ông đã hi sinh rất nhiều cho chúng ta, ở rất nhiều khía
cạnh trong 40 năm qua, tôi xin được trao cho Joe (Biden) quyền quản lý Nhiệm vụ
Kiểm soát (Mission Control).
Vì tất cả những người thân đã rời xa chúng ta, vì tất cả những gia
đình chúng ta vẫn có thể cứu giúp, hãy cùng nhau biến nước Mỹ trở thành quốc
gia đầu tiên chữa trị được ung thư.
>>> Obama hé
lộ “điều tiếc nuối nhất” trong 8 năm làm Tổng thống Mỹ
Nghiên cứu y học là một việc làm mấu chốt. Chúng ta cần quyết tâm
cao độ, giống như khi phát triển các nguồn tài nguyên năng lượng sạch.
Nếu ai đó vẫn muốn phản bác tính khoa học của vấn đề biến đổi khí
hậu thì cứ việc. Bạn sẽ đơn độc thôi, vì bạn sẽ phải tranh cãi với quân đội,
phần lớn những doanh nhân hàng đầu, đại đa số người dân Mỹ, và gần như tất cả cộng
đồng người làm khoa học, cũng như 200 quốc gia trên khắp thế giới, tất cả đều
có chung quan điểm rằng đây là một vấn đề cần phải được giải quyết.
Nhưng kể cả khi đây không phải vấn đề; kể cả khi 2014 không phải
là năm nóng nhất trong lịch sử – để rồi 2015 phá vỡ kỉ lục cũ của 2014 – thì
tại sao chúng ta lại muốn bỏ qua cơ hội cho các doanh nghiệp Mỹ được sản xuất
và phân phối nguồn năng lượng của tương lai?
7 năm trước, chúng ta đã thực hiện vụ đầu tư vào năng lượng sạch
lớn nhất trong lịch sử. Kết quả như sau. Trên các đồng ruộng trải dài từ Iowa
tới Texas, năng lượng gió đang có giá rẻ hơn các nguồn năng lượng bẩn truyền
thống.
Trên những mái nhà xuyên suốt từ Arizona sang New York, năng lượng
mặt trời đang tiết kiệm cho người Mỹ hàng chục triệu USD chi phí năng lượng mỗi
năm, và tạo nhiều công ăn việc làm hơn, với thu nhập cao hơn mức trung bình so
với ngành công nghiệp khai thác than.
Chúng ta đang đạt những bước tiến trong việc trao quyền tự do
người Mỹ được chế tạo và lưu giữ năng lượng cho riêng mình – điều mà những nhà môi
trường học cũng như cả các nghị sĩ bảo thủ đều ủng hộ.
Cùng lúc đó, chúng ta cũng đã cắt giảm gần 60% lượng dầu mỏ nhập khẩu,
cắt giảm lượng ô nhiễm carbon nhiều hơn bất cứ quốc gia nào khác trên Trái đất.
À, giá xăng dưới 2 USD/gallon cũng không tệ. (1 gallon = 3,78 lít
– PV)
Giờ chúng ta cần đẩy nhanh tiến độ “tẩy chay” năng lượng bẩn. Thay
vì tiếp tục trợ cấp cho những thứ đã thuộc về quá khứ, chúng ta cần đầu tư vào
tương lai – nhất là tại các cộng đồng vẫn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Đó là lý do tại sao tôi sẽ thúc đẩy việc thay đổi cách quản lý
nguồn năng lượng dầu khí và than đá, nhằm thể hiện rõ nét hơn cái giá mà chúng gây
ra cho người dân Mỹ cũng như hành tinh của chúng ta.
Có như vậy, chúng ta mới tạo công ăn việc làm được cho những cộng đồng
nói trên, cũng như tạo công ăn việc làm cho hàng chục nghìn người Mỹ trong việc
xây dựng một hệ thống giao thông của thế kỉ 21.
Đương nhiên những điều này sẽ không thể đạt được trong một sớm một
chiều, và đương nhiên vẫn còn rất nhiều cá nhân tổ chức vì lợi ích riêng mà
muốn giữ nguyên hiện trạng.
Nhưng với những việc làm chúng ta tạo ra, với những khoản tiền
chúng ta tiết kiệm được, và với hành tinh chúng ta gìn giữ – đó mới là viễn cảnh
tương lai mà con cháu chúng ta xứng đáng được hưởng.
Biến đổi khí hậu chỉ là một trong nhiều những vấn đề mà an ninh
quốc gia Mỹ có liên hệ mật thiết với phần còn lại của thế giới.
Đó là lý do tại sao câu hỏi thứ ba mà chúng ta cần cùng nhau tìm
lời giải đáp là làm cách nào đảm bảo sự an toàn và vững mạnh của nước Mỹ mà không
tự cô lập bản thân hay cố gắng xây dựng lại nhà nước ở bất cứ nơi đâu có vấn
đề.
“Nước
Mỹ là quốc gia hùng mạnh nhất trên Trái đất. Chấm hết”.
Tôi đã nói với các bạn trước đó rằng, tất cả những lời bàn tán về việc
kinh tế Mỹ đang suy thoái chỉ mang màu sắc chính trị mà thôi. Tương tự như vậy
là những thứ các bạn nghe được về việc những kẻ thù của chúng ta đang mạnh lên,
còn Mỹ lại đang yếu đi.
Nước
Mỹ là quốc gia hùng mạnh nhất trên Trái đất. Chấm hết. Không có gì phải bàn
cãi. Chi tiêu quân sự của
chúng ta cao hơn tổng chi của 8 nước đứng sau.
Quân đội Mỹ là lực lượng chiến đấu tinh nhuệ nhất trong lịch sử
thế giới. Không một nước nào dám tấn công chúng ta, hay các đồng minh của chúng
ta, vì họ hiểu rằng đó là con đường dẫn tới thất bại.
Các con số thăm dò dư luận cho thấy vị thế của nước Mỹ trên trường
quốc tế hiện nay cao hơn so với khi tôi được bầu vào ghế Tổng thống, và với tất
cả những vấn đề quốc tế quan trọng, người dân trên thế giới không tìm đến sự
dẫn dắt của Bắc Kinh hay Moscow, mà họ tìm đến chúng ta.
Donald Trump chê Thông điệp Liên bang của Obama là “một trong
những bài phát biểu tẻ nhạt, lan man và lỏng lẻo nhất mà tôi từng nghe trong suốt
một thời gian dài”
Là một người bắt đầu mỗi ngày mới với một bản tổng kết tình báo,
tôi hiểu đây là thời điểm đầy rẫy hiểm nguy. Nhưng đó không phải vì sức mạnh nước
Mỹ đang giảm sút, hay vì một siêu cường khác nổi lên.
Trên thế giới ngày nay, mối đe dọa không đến nhiều từ những cường
quốc lạm quyền, mà là từ những nhà nước thất bại.
Trung Đông đang trải qua một đợt chuyển giao kéo dài cả một thế
hệ, khơi nguồn bởi giao tranh đã có từ hàng thiên niên kỉ trước. Những cơn bão
thổi từ một nền kinh tế Trung Quốc đang trong giai đoạn chuyển giao. Và kể cả
khi nền kinh tế còn khó khăn, Nga vẫn đổ nhiều tài nguyên vào việc can thiệp
tại Ukraine và Syria – những quốc gia mà họ nhận thấy đang dần rời xa quỹ đạo
Nga.
Và trật tự thế giới dựng nên sau Thế chiến II đang gặp nhiều khó
khăn trong việc theo kịp với thực tế của thời đại mới hiện nay.
Trách nhiệm xây dựng lại trật tự thuộc về chúng ta. Điều đó đồng
nghĩa với việc chúng ta phải đặt ra những ưu tiên.
Ưu tiên thứ nhất là bảo vệ người Mỹ, và truy quét các mạng lưới
khủng bố. Cả al-Qaeda và nay là IS đều mang mối hiểm họa trực tiếp đối với người
Mỹ, bởi trong thời đại hiện nay, chỉ một nhóm khủng bố không quan tâm gì đến
mạng sống con người, kể cả của chính bản thân chúng thôi cũng đủ để gây nhiều
thiệt hại.
Chúng sử dụng Internet để đầu độc tâm hồn những người Mỹ; chúng
phá đồng minh của chúng ta.
Nhưng trong lúc chúng ta tập trung tiêu diệt IS, những lời khẳng
định quá đáng rằng đây là Thế chiến III lại có lợi cho những tên khủng bố này.
Những phần tử cực đoan cầm súng ngồi sau xe bán tải và những đầu
óc bệnh hoạn bí mật lên kế hoạch trong các chung cư hay garage, là những mối đe
dọa to lớn đối với người dân, và cần phải bị ngăn chặn.
Nhưng tất cả những điều này không đe dọa đến tồn vong của nước Mỹ.
Đó là câu chuyện mà IS muốn tất cả phải tin, đó là những lời tuyên
truyền chúng sử dụng để tuyển quân.
Chúng ta không cần phải chứng minh quyết tâm chống khủng bố bằng
cách khiến chúng mạnh hơn, và cũng không cần phải đẩy những đồng minh quan trọng
của mình sang một bên bằng việc nhắc lại những lời dối trá rằng những gì IS
đang làm là hiện thân của một trong những tôn giáo lớn nhất thế giới.
Chúng ta đơn giản chỉ cần gọi chúng theo đúng bản chất – những kẻ
giết người bệnh hoạn mà chúng ta phải tìm diệt.
Đó chính là những gì chúng ta đang làm. Trong hơn một năm qua, Mỹ
đã dẫn đầu một liên quân 60 quốc gia với mục tiêu cắt đứt nguồn tài chính, phá
vỡ các âm mưu, chấm dứt dòng phần tử cực đoan đổ về Trung Đông, và dập tắt hệ
tư tưởng bệnh hoạn của IS.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ca ngợi: Không thể đồng tình hơn với
Tổng thống: Về những vấn đề gây lo ngại trên toàn cầu, chúng ta sẽ vận động cả
thế giới chung tay với mình.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ca ngợi: “Không thể đồng tình hơn với
Tổng thống: Về những vấn đề gây lo ngại trên toàn cầu, chúng ta sẽ vận động cả
thế giới chung tay với mình”.
Với gần 10.000 đợt không kích, chúng ta đang tiêu diệt tầng lớp
lãnh đạo, nguồn dầu khí, các trại huấn luyện, và vũ khí của chúng.
Chúng ta đang huấn luyện, trang bị vũ khí, và hậu thuẫn các lực
lượng tích cực chiến đấu chiếm lại lãnh thổ từ tay IS tại Iraq và Syria.
Nếu Quốc hội thực sự nghiêm túc muốn giành thắng lợi trong trận
chiến này, và muốn gửi một thông điệp tới quân đội Mỹ cũng như toàn thế giới, các
vị hãy sớm thông qua việc sử dụng lực lượng quân đội chống lại IS. Hãy đem ra
bỏ phiếu đi.
Nhưng người Mỹ hãy yên tâm rằng, dù Quốc hội có hành động hay
không, thì IS cũng sẽ phải nếm trải bài học đã từng dành cho những tên khủng bố
trước chúng.
Nếu các bạn hoài nghi quyết tâm của nước Mỹ – hay của chính tôi –
trong việc đảm bảo công lý được thực thi, hãy hỏi Osama
bin Laden. Hãy hỏi lãnh đạo al-Qaeda tại Yemen, kẻ đã bị tiêu diệt
năm ngoái. Hãy hỏi kẻ gây ra vụ tấn công tại Bengazi và giờ đang ngồi trong tù.
Khi các ngươi nhắm vào nước Mỹ, nước Mỹ sẽ tìm bằng được các
ngươi. Điều này sẽ cần thời gian, nhưng thù thì chúng ta sẽ không bao giờ quên,
và mạng lưới truy quét của chúng ta không có giới hạn.
Chính sách đối ngoại của chúng ta cần tập trung vào mối đe dọa từ
IS và al-Qaeda, nhưng không thể chỉ dừng lại ở đó.
Vì kể cả khi không còn IS, thì sự bất ổn cũng sẽ tiếp diễn trong
hàng thập kỉ ở nhiều nơi khác trên thế giới – tại Trung Đông, tại Afghanistan
và Pakistan, tại Trung Mỹ, châu Phi, và châu Á.
Một vài nơi trong số này đã trở thành nơi trú ẩn an toàn cho các
mạng lưới khủng bố; một số khác lại phải chịu cảnh giao tranh sắc tộc, nạn đói,
và tạo ra những làn sóng nhập cư kế tiếp.
Thế giới sẽ lại tìm đến chúng ta để hỗ trợ giải quyết những vấn đề
này, và câu trả lời của chúng ta không thể chỉ là những lời nói cứng, hay những
lời kêu gọi ném bom rải thảm dân lành. Nghe trên TV thì có vẻ hay, nhưng sẽ chả
có ích gì trên trường quốc tế.
Chúng ta cũng không thể cứ cố kiểm soát và “đập đi xây lại” bất kì
quốc gia nào gặp khủng hoảng. Điều đó không thể hiện sự lãnh đạo, mà đó chỉ là
công thức dẫn đến sự sa lầy, khiến người Mỹ phải đổ máu, mất đi những tài
nguyên mà rốt cục sẽ khiến chúng ta suy yếu.
Đáng ra giờ đây chúng ta đã phải học thuộc lòng bài học ở Việt
Nam, hay ở Iraq rồi.
May mắn là chúng ta có một cách tiếp cận thông minh hơn, một chiến
lược kiên nhẫn và kỉ luật, tận dụng mọi khía cạnh trong sức mạnh quốc gia của
nước Mỹ.
Nước Mỹ luôn hành động, hành động đơn phương nếu cần thiết, để bảo
vệ người dân và đồng minh của chúng ta; nhưng trong các vấn đề mang tính toàn
cầu, chúng ta sẽ huy động cả thế giới cùng hợp tác, để mỗi nước hoàn thành phần
trách nhiệm của riêng mình.
Đó là cách chúng ta tiếp cận các cuộc giao tranh như tại Syria
hiện nay, nơi chúng ta đang bắt tay với các lực lượng địa phương cũng như lãnh
đạo cộng đồng quốc tế trong việc giúp đỡ xã hội tại đây hướng tới một nền hòa
bình lâu dài.
Đó là lý do tại sao chúng ta xây dựng một liên quân toàn cầu, với những
lệnh trừng phạt và các biện pháp ngoại giao dựa theo nguyên tắc, để ngăn chặn
Iran trang bị vũ khí hạt nhân. Lúc này đây, Iran đã tạm ngưng chương trình hạt
nhân, chuyển giao lượng uranium dự trữ, và thế giới đã tránh được một cuộc
chiến khác.
Đó là cách chúng ta ngăn chặn Ebola lây lan ở Tây Phi. Quân đội,
các bác sĩ, và các nhân viên phát triển đã tạo ra một nền tảng để các nước khác
có thể cùng chúng ta dập tắt đại dịch này.
Đó là cách chúng ta tạo nên hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình
Dương (TPP) để mở cửa thị trường, bảo vệ quyền lợi người lao động, bảo vệ môi trường,
và nâng tầm lãnh đạo của Mỹ tại châu Á.
TPP đã cắt 18.000 loại hình thuế quan đối với các sản phẩm do Mỹ
sản xuất, và hỗ trợ tạo thêm nhiều công ăn việc làm.
Với TPP, Trung Quốc không còn là quốc gia đặt ra luật lệ tại châu Á-Thái
Bình Dương, mà là chúng ta. Quốc hội muốn chúng ta thể hiện sức mạnh nước Mỹ
trong thế kỉ này ư? Vậy thì hãy thông qua TPP đi, và trao cho chúng ta cơ hội
để thể hiện.
50 năm cô lập Cuba đã không thể đề cao nền dân chủ, và khiến chúng
ta phải chịu một bước lùi ở Mỹ Latin.
Đó là lý do tại sao chúng ta khôi phục quan hệ ngoại giao, mở cửa
du lịch và giao thương, cũng như sẵn sàng cải thiện đời sống của người dân
Cuba.
Quốc hội muốn củng cố vị thế lãnh đạo và niềm tin của các nước Tây
bán cầu đối với Mỹ? Vậy thì hãy nhận ra rằng Chiến tranh Lạnh đã qua rồi. Dỡ bỏ
cấm vận đi.
Trả
lời phóng viên USA Today, ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ Bernie Sanders
nhận xét bài phát biểu của ông Obama xuất sắc. Còn trên Twitter của mình, ông
Sanders viết: Bài phát biểu ngày hôm nay rất quan trọng. Tổng thống đã nhắc
chúng ta nhớ lại rằng, chúng ta không sợ thay đổi, mà nên sử dụng nó để cải
thiện cuộc sống của người dân Mỹ.
Trả lời phóng viên USA Today, ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ
Bernie Sanders nhận xét bài phát biểu của ông Obama “xuất sắc”. Còn trên Twitter
của mình, ông Sanders viết: “Bài phát biểu ngày hôm nay rất quan trọng. Tổng
thống đã nhắc chúng ta nhớ lại rằng, chúng ta không sợ thay đổi, mà nên sử dụng
nó để cải thiện cuộc sống của người dân Mỹ”.
Vị thế lãnh đạo của nước Mỹ trong thế kỉ 21 không phải một sự lựa chọn
giữa một là bỏ mặc phần còn lại của thế giới – trừ việc tiêu diệt khủng bố –
với hai là “đập đi xây lại” bất kì xã hội nào gặp vấn đề.
Sự lãnh đạo phải là kết hợp của việc áp dụng hợp lý sức mạnh quân
sự, và kêu gọi thế giới ủng hộ những mục tiêu đúng đắn.
Nó đồng nghĩa với việc coi sự trợ giúp từ bên ngoài như một phần
của an ninh quốc gia, thay vì coi đó như thể từ thiện.
Khi chúng ta dẫn đầu trong việc kêu gọi gần 200 nước đi tới kí kết
hiệp ước lịch sử nhằm chống lại biến đổi khí hậu – điều đó không chỉ giúp cho
các quốc gia hiện đang bị ảnh hưởng, mà còn bảo vệ tương lai con cháu chính
chúng ta.
Khi chúng ta hỗ trợ Ukraine bảo vệ nền dân chủ của họ, hay giúp đỡ
Colombia giải quyết cuộc nội chiến kéo dài hàng thập kỉ, điều đó củng cố một
trật tự quốc tế mà chúng ta còn phải phụ thuộc rất nhiều.
Khi chúng ta giúp đỡ các nước châu Phi giải quyết vấn đề lương
thực cũng như chăm lo cho người bệnh, điều đó sẽ ngăn cản việc một đại dịch có
thể chạm tới nước Mỹ.
Tại châu Phi lúc này, chúng ta đang trong công cuộc chấm dứt nạn HIV/AIDS,
và có đủ tiềm năng để làm điều tương tự với bệnh sốt rét. Tôi sẽ hối thúc Quốc
hội cung cấp vốn cho chiến dịch này.
Đó mới là sức mạnh. Đó mới là lãnh đạo. Và cái cách lãnh đạo ấy
phụ thuộc vào những hành động làm gương của chúng ta.
Đó là lý do tại sao tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy việc đóng cửa nhà tù Guantanamo:
Vừa tốn kém, vừa không cần thiết, và chỉ tạo thêm cái cớ để kẻ thù của chúng ta
chiêu mộ thêm quân.
Đó là lý do tại sao chúng ta cần loại bỏ hoàn toàn thể loại chính
trị nhắm vào chủng tộc hay tôn giáo của người khác để công kích. Đây không phải
vấn đề ý thức chính trị (political correctness), mà chúng ta phải hiểu được
những gì tạo nên sự hùng mạnh của nước Mỹ.
Thế giới tôn trọng chúng ta không phải vì kho vũ khí chúng ta sở
hữu, mà là vì sự tôn trọng chúng ta dành cho mọi sắc tộc, cũng như sự cởi mở chấp
nhận mọi tôn giáo.
Đức Cha – Giáo hoàng Francis, đã từng đứng tại đây và nói với tất
cả chúng ta rằng “bắt chước sự thù ghét và bạo tàn của những kẻ độc tài, những
kẻ sát nhân, là cách tốt nhất để thế chân bọn chúng”.
Khi các chính trị gia chỉ trích người Hồi giáo, khi một thánh
đường Hồi giáo bị đập phá, khi một đứa trẻ bị bắt nạt, tất cả đều không khiến
chúng ta an toàn hơn.
Đây không thể được coi là nói thẳng. Mà đây là nói sai hoàn toàn. Điều
đó làm hỏng hình ảnh của chúng ta trong mắt thế giới, khiến chúng ta gặp nhiều
khó khăn hơn trong việc đạt được những mục đích của mình, và phản lại những giá
trị dân tộc của chúng ta.
“We
the People” – Hiến pháp của chúng
ta mở đầu với 3 từ đơn giản ấy, một cụm từ mà chúng ta đã nhận ra rằng nó mang
ý nghĩa toàn thể người dân, không chỉ một bộ phận, một cụm từ có ý nhấn mạnh rằng
chúng ta khi trỗi dậy phải trỗi dậy cùng nhau, và khi tàn cũng phải tàn cùng
nhau.
Điều đó đưa tôi đến với điều thứ tư, và có lẽ là điều quan trọng
nhất tôi muốn nói tới trong đêm nay.
Thay
đổi cách làm chính trị
Tương lai chúng ta muốn – một tương lai với cơ hội và sự đảm bảo
cho tất cả các gia đình nước Mỹ; một tương lai với sự gia tăng mức sống và một
hành tinh bền vững, bình yên cho con em chúng ta – tất cả đều nằm trong tầm
với.
Nhưng tương lai ấy chỉ có thể trở thành hiện thực nếu chúng ta hợp
tác cùng nhau. Tương lai ấy chỉ có thể trở thành hiện thực nếu chúng ta có
những cuộc tranh luận hợp lý, mang tính xây dựng.
Tương lai ấy chỉ có thể trở thành hiện thực nếu chúng ta thay đổi
cách làm chính trị của mình.
Cải thiện hệ thống chính trị không có nghĩa chúng ta phải nhất trí
trong mọi quan điểm. Mỹ là nước lớn, với nhiều khu vực, nhiều cách suy nghĩ,
nhiều lợi ích riêng. Đây cũng là một thế mạnh của chúng ta.
Những người sáng lập nước Mỹ (Founding Fathers) đã phân bố quyền
lực giữa các bang và các nhánh của chính phủ, vì họ biết trước chúng ta sẽ có
tranh cãi, cũng giống như họ đã tranh cãi về kích cỡ và hình thức của chính
phủ, về tài chính và quan hệ quốc tế, về định nghĩa của sự tự do và tầm quan
trọng sống còn của an ninh nước Mỹ.
Nhưng một nền dân chủ đòi hỏi những kết nối cơ bản về niềm tin
giữa người dân. Dân chủ sẽ không thể phát triển nếu chúng ta cứ nghĩ rằng bất kì
ai bất đồng với chúng ta đều làm như vậy với ác ý, rằng bất kì địch thủ chính
trị nào của chúng ta cũng là những kẻ không yêu nước.
Dân chủ sẽ đình trệ nếu thiếu đi tâm lý sẵn sàng thỏa hiệp; hay kể
cả khi những sự thật cơ bản cũng bị đem ra tranh cãi, và khi chúng ta chỉ lắng
nghe ý kiến của những người có chung quan điểm.
Xã hội sẽ tàn khi chỉ những giọng điệu cực đoan nhất thu hút được
sự chú ý. Trên tất cả, nền dân chủ sẽ mất đi bản sắc của nó khi người dân cảm
thấy tiếng nói của họ không còn có ý nghĩa gì nữa, khi hệ thống đã bị lợi dụng
để phục vụ lợi ích riêng của những nhóm người giàu có và quyền lực.
Rất nhiều người Mỹ đang có cảm nhận như vậy vào lúc này. Đó là một
trong những điều hiếm hoi mà tôi hối tiếc trong nhiệm kì Tổng thống của mình –
sự hoài nghi và đấu đá giữa hai đảng không những không được cải thiện mà còn
trở nên trầm trọng hơn.
Chắc chắn một Tổng thống với tài năng cỡ Lincoln hay Roosevelt có
thể làm tốt hơn trong vai trò cầu nối chia cắt giữa hai đảng, nhưng tôi cam kết
sẽ tiếp tục cố gắng cải thiện, chừng nào tôi còn trên cương vị Tổng thống.
Nhưng, thưa các công dân nước Mỹ, đây không thể chỉ là nhiệm vụ
của riêng tôi – hay của bất kì Tổng thống nào khác.
Có rất nhiều những người có mặt tại đây hôm nay mong muốn hợp tác giữa
hai đảng được đẩy mạnh, mong muốn những cuộc tranh luận ở tầm cao hơn tại
Washington, nhưng lại bị cuốn vào vòng xoáy của những đòi hỏi để có thể giữ
ghế. Tôi biết chứ, vì chính các vị đã nói với tôi như vậy.
Và nếu chúng ta muốn một hệ thống chính trị tốt hơn, thay đổi một nghị
sĩ hay thậm chí một Tổng thống là chưa đủ, chúng ta phải thay đổi hệ thống sao
cho nó phản ánh mặt tốt của mỗi người chúng ta.
GIÁO SƯ-TIẾN SĨ BÁO CHÍ TRUYỀN THÔNG, ĐẠI HỌC TỔNG HỢP MESSIAH,
MỸ
EDWARD ARKE
Ở năm cuối nhiệm kì và đương nhiên không thể tái tranh cử, Tổng
thống Mỹ sẽ tập trung vào việc xây dựng và để lại di sản, những dấu ấn của mình
khi đương nhiệm. Trong bài Thông điệp Liên bang cuối cùng này, tôi nghĩ ông
Obama sẽ tập trung vào những gì còn sót lại trong các dự luật mà ông muốn quốc
hội thông qua, để có thể rời Nhà Trắng với những dấu ấn mà ông muốn được đời
sau nhắc tới.
Chúng ta phải chấm dứt việc chia ra những khu bầu cử địa phương để
tránh việc các chính trị gia có thể khoanh vùng chọn người bỏ phiếu cho mình.
Chúng ta phải giảm thiểu sự phụ thuộc vào tiền bạc trong chính
trị, để tránh việc một vài nhóm người với những lợi ích riêng có thể dùng tiền
mua bầu cử.
Và nếu cách tiếp cận hiện nay của chúng ta đối với các khoản tiền liên
quan đến chiến dịch tranh cử không được tòa án chấp thuận, chúng ta cần ngồi
lại với nhau để tìm ra một giải pháp thực thụ.
Chúng ta phải đơn giản hóa bầu cử, thay vì phức tạp hóa, và điều chỉnh
sao cho phù hợp với thời thế hiện nay. Trong năm nay, tôi dự kiến sẽ đi khắp
nước Mỹ để thúc đẩy cải cách phục vụ mục đích nói trên.
Nhưng bản thân tôi không thể làm được tất cả những điều này. Thay
đổi trong thể chế chính trị của chúng ta – không chỉ trong việc ai sẽ trúng cử
hay hình thức bầu cử ra sao – sẽ chỉ xảy ra khi người Mỹ muốn điều đó xảy ra.
Điều này phụ thuộc vào các bạn. Một chính phủ của dân, do dân và vì dân là như
vậy đấy.
Những gì tôi đang muốn thực hiện sẽ rất khó. Cách dễ hơn là cứ
hoài nghi, là cứ chấp nhận sự thật rằng thay đổi là không thể, rằng không có tương
lai cho chính trị, rằng tiếng nói và hành động của chúng ta sẽ chẳng có ý nghĩa
gì.
Nhưng chúng ta bỏ cuộc trong hiện tại, có nghĩa là chúng ta cũng
từ bỏ luôn mong muốn cải thiện tương lai. Những kẻ có tiền và có quyền sẽ tiếp
tục đứng đằng sau các quyết định có thể khiến nước Mỹ đi đến chiến tranh, gây
ra một cuộc khủng hoảng kinh tế, hay đánh mất đi quyền bình đẳng và quyền bầu
cử mà hàng thế hệ người Mỹ đã hi sinh xương máu để giành lấy.
Khi nỗi bực dọc ấy lớn dần, sẽ có những tiếng nói dụ dỗ chúng ta
trở lại thời chia rẽ bộ tộc, để đổ hết tội lỗi cho những người đồng hương không
cùng màu da với chúng ta, không cầu nguyện như cách chúng ta cầu nguyện, không
bỏ phiếu cho những người chúng ta ủng hộ, hay không cùng nguồn gốc với chúng
ta.
Chúng ta không được phép đi theo con đường ấy. Vì nó sẽ không dẫn chúng
ta đến với một nền kinh tế chúng ta muốn, nó sẽ không dẫn chúng ta đến sự an
toàn chúng ta muốn, và trên tất cả, nó phản lại tất cả những giá trị đã khiến
Mỹ trở thành đất nước mà tất cả thế giới phải ghen tị.
Những
ứng viên Tổng thống Mỹ được dân mạng nhắc tới nhiều nhất trong thời gian ông
Obama đọc Thông điệp Liên bang
Những ứng viên Tổng thống Mỹ được dân mạng nhắc tới nhiều nhất
trong thời gian ông Obama đọc Thông điệp Liên bang
Vậy nên, thưa toàn thể công dân nước Mỹ, dù đức tin của bạn là gì,
dù bạn theo đảng này hay đảng khác, hay không theo đảng nào, thì tương lai của
chúng ta phụ thuộc vào việc bạn có sẵn sàng thực hiện bổn phận của một công dân
hay không.
Hãy bỏ phiếu. Hãy thể hiện quan điểm. Hãy đứng lên vì những người khác,
nhất là những người yếu đuối, những số phận mong manh. Hãy hiểu rằng mỗi chúng
ta có thể tồn tại nơi đây là nhờ một ai đó, ở một nơi nào đó, đã từng đứng lên
vì chúng ta.
Hãy luôn năng động trong xã hội để thể hiện sự tốt đẹp, những phẩm
chất đạo đức, và sự lạc quan mà mỗi ngày tôi vẫn thấy hiện hữu trong tâm hồn
những người dân nước Mỹ.
Không dễ để làm được điều đó trong nền dân chủ của chúng ta hiện
nay. Nhưng tôi xin hứa với các bạn rằng ngày này năm sau, khi tôi không còn giữ
chức Tổng thống, tôi sẽ sát cánh bên các bạn với tư cách một công dân Mỹ – một
người đã lấy cảm hứng từ những tiếng nói của sự bình đẳng, của tầm nhìn, của
lòng cản đảm, của khiếu hài hước, và của lòng vị tha, những tiếng nói đã giúp
nước Mỹ có được như ngày hôm nay.
Những tiếng nói ấy đã giúp chúng ta nhìn nhận bản thân trước hết không
phải một người da đen hay da trắng, người châu Á hay Latin, người đồng tính hay
dị tính, người bản xứ hay nhập cư, cử tri Dân chủ hay Cộng hòa, mà là một người
Mỹ.
Những tiếng nói mà Martin Luther King tin rằng sẽ là tiếng nói của
chiến thắng vang lên sau cùng, những tiếng nói của sự thật, của tình yêu vô
điều kiện.
Những tiếng nói ấy vẫn ở đâu đó ngoài kia, nhưng không nhận được nhiều
sự chú ý. Chính những tiếng nói ấy cũng không muốn được chú ý, vì họ đang bận
thực hiện những sứ mệnh mà đất nước này cần.
Tôi thấy họ ở khắp mọi nơi trên đất nước vĩ đại của chúng ta. Tôi thấy
các bạn chứ. Tôi biết các bạn vẫn ở đó. Các bạn chính là lý do tại sao tôi có
sự tự tin lớn đến vậy vào tương lai của chúng ta. Vì tôi thấy bổn phận công dân
vẫn được các bạn thực thi một cách thầm lặng nhưng mạnh mẽ mỗi ngày.
Tôi thấy được điều đó ở người công nhân làm việc thêm giờ tại công
xưởng để giúp công ty không phá sản, và ở người sếp chấp nhận tăng lương cho
người công nhân ấy để giữ anh lại làm việc.
Tôi thấy được điều đó ở cô bé Dreamer (từ chỉ người Mỹ có xuất
thân là người nhập cư/di cư – PV) thức khuya hoàn thiện đề tài khoa học của mình,
và ở người giáo viên đến sớm chỉ để dạy cô bé Dreamer tận tình vì anh biết
rằng, một ngày nào đó cô bé ấy có thể phát minh ra thuốc chữa bệnh.
Tôi thấy được điều đó ở một người Mỹ ra tù sau khi đã mãn hạn, và
mơ về việc tìm lại chính mình, và trong người chủ cửa hàng đã tạo điều kiện cho
anh ấy có cơ hội thứ hai.
Tôi thấy được điều đó ở người biểu tình, với quyết tâm chứng minh
tầm quan trọng của công lý, và ở người cảnh sát đi bộ tuần tra, đối xử với tất
cả mọi người bằng sự tôn trọng, dũng cảm và thầm lặng làm tròn nhiệm vụ đảm bảo
an toàn cho mỗi chúng ta.
Tôi thấy được điều đó ở người lính sẵn sàng làm mọi thứ để cứu lấy
những người đồng đội, ở người y tá luôn ở bên chăm sóc tận tình cho đến khi
người lính ấy có thể tham gia một cuộc chạy marathon, và ở những người xếp hàng
cổ vũ người lính ấy hoàn thành cuộc đua.
Tôi thấy được điều đó ở cậu con trai đã tìm được sự dũng cảm để
bộc bạch giới tính thật của mình, và ở người cha mà tình yêu ông dành cho con
mình vượt lên tất cả những gì ông đã được dạy trước kia.
Tôi thấy được điều đó ở bà cụ sẵn sàng xếp hàng thật lâu để bỏ
phiếu; ở công dân tham gia bầu cử lần đầu; ở những người tình nguyện tại các trạm
bỏ phiếu với suy nghĩ rằng bất kì lá phiếu nào cũng có giá trị, bởi mỗi lá
phiếu đều thể hiện rằng cái quyền bầu cử thiêng liêng ấy có giá trị đến nhường
nào.
Đó là nước Mỹ mà tôi biết. Đó là nước Mỹ mà chúng ta yêu quý.
Những đôi mắt mở rộng. Những trái tim nhân hậu. Tâm thế lạc quan rằng sự thật và
tình yêu vô điều kiện sẽ giành chiến thắng. Đó là những gì khiến tôi luôn hi
vọng vào tương lai của chúng ta.
Vì các bạn. Tôi luôn tin vào các bạn. Đó là lý do tại sao tôi đứng
đây hôm nay, tự tin tuyên bố rằng, nước Mỹ vẫn vững mạnh. (The State of the
Union is strong – câu nói “cửa miệng” của các Tổng thống Mỹ trong Thông điệp
Liên bang).
Cảm ơn tất cả các bạn, Chúa phù hộ các bạn, và Chúa phù hộ nước
Mỹ.
Nguồn:
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks