Ngoái
nhìn 2014
Lê Phú Khải
Chịu khó quan sát một
chút, người ta sẽ thấy một điều thật quái gở, thật buồn cho loài người tiến bộ
là vẫn có những kẻ muốn làm hoàng đế, muốn làm đại đế ở thế kỷ @!
Đó là “hoàng đế” Tập Cận
Bình và “đại đế” Putin.
Trước hết nói về “hoàng
đế” họ Tập ở sát nách nước Việt ta.
Từ khi lên cầm quyền ở
nước Tàu mới đây, ông bỏ ngay chế độ lãnh đạo tập thể truyền thống đang có và
thâu tóm mọi quyền hành về tay mình. Công cuộc chống tham nhũng mà ông đang
thực hiện thực chất là tiêu diệt các đối thủ chính trị. Cả nước Tàu rung chuyển
trong chiến dịch “đả hổ diệt ruồi”, nhiều người sợ quá đã phải tự tử.
Cùng với
trò mỵ dân này, ông kích động tư tưởng Đại Hán bằng thuyết “Giấc mộng Trung Hoa”.
Đàn áp, mỵ dân và ngu dân là những bảo bối của bất cứ chế độ độc tài nào, đang
được ông khai thác tối đa. Và để chính thức lên ngôi hoàng đế ở thế kỷ tin học
21, ông ra lệnh cấm nghiên cứu và
giảng dạy 7 đề tài tại các đại học: đó là các
giá trị phổ quát, xã hội dân sự, các quyền của công dân, tự do báo chí, các sai
phạm của Đảng Cộng sản, các đặc quyền của chủ nghĩa tư bản, và tính độc lập của
ngành tư pháp (xin xem Elizabeth C. Economy 2014, Chủ
tịch hoàng đế Trung Hoa: Tập Cận Bình thắt chặt quyền kiểm soát).
Tất cả những gì mà
“hoàng đế” Tập Cận Bình cấm đều là những thành tựu văn minh của nhân loại. Vậy
là ông Tập đã quyết tâm đưa nước Tàu của ông “đi giật lùi đến tương lai”
(Nguyễn Trần Bạt 2009,
Sau hơn ba thập niên phát
triển nóng, đầu tư lan tràn, chạy theo số lượng, Trung Quốc đã tàn phá
môi trường, người dân không còn không gian cư trú (trong 20 thành phố ô nhiễm
nhất thế giới, Trung Quốc chiếm 15 thành phố), hố phân biệt giàu nghèo ngày một
lớn, 350 triệu công nhân và 650 triệu nông dân sống nghèo khổ, quan chức tham nhũng
từ trên xuống dưới thành bệnh dịch hạch, chia rẽ sắc tộc ngày một sâu sắc… Tăng
trưởng kinh tế ở Trung Quốc đến 2014 bắt đầu chựng lại. Và, chỉ giảm thiểu 1%
GDP thì sẽ đẩy 40 triệu công nhân lành nghề ra đường, họ không có đường trở về
quê cũ nữa, vì ruộng đất đã bị cướp sạch.
Cái nền kinh tế lấy công nhân rẻ mạt
làm gia công là chính, không phân biệt mèo trắng mèo đen “miễn là bắt được
chuột”, thứ lý thuyết AQ ấy chỉ giúp nước Trung Hoa nghèo khổ thoát nạn chết
đói và làm giàu cho đảng cầm quyền mà không có sáng chế, phát minh gì cả. Vì
thế, nó tất nhiên phải chựng lại. Vì thế, 85% công dân Trung Quốc có tài sản
trên 1 triệu đô, hơn 65% người có tài sản 1,65 triệu đô đã di cư và có kế hoạch
di cư ra nước ngoài. Còn người nghèo ở Trung Quốc thì chính Đảng Cộng sản Trung
Quốc đang đẩy họ đi châu Phi, đi Việt Nam, đi Lào, đi Campuchia…
Một nước Trung Hoa phát
triển hài hoà như mong muốn của người tiền nhiệm Hồ Cẩm Đào không thực hiện
được.
Làm sao có thể “hài hoà”
ở một nước mà cùng đoạt giải Nobel, ông Mạc Ngôn thì được tung hô, còn ông Lưu
Hiểu Ba thì bị tống vào tù!
Cái hiện thực đang
có ở Trung Quốc được ông Tập Cận Bình thay thế bằng hiện thực muốn có là “giấc mộng
Trung Hoa”! Nhưng cơn ác mộng đã đến với họ Tập trong năm 2014. Vì phần còn lại
của thế giới đứng đầu là Mỹ đã có lập trường dứt khoát với chủ nghĩa bá quyền
bành trướng Bắc Kinh.
Bây giờ nói về “đại đế”
Putin.
Ngay khi mới lên cầm
quyền, hình ảnh ông Tổng thống Nga buổi chiều đi đấu võ judo, đi công tác tự
lái máy bay phản lực… đã được báo chí Nga đăng tải, báo chí Việt Nam cũng hùa
theo ca ngợi, thì các nhà bình luận phương Tây, vốn sẵn các từ ngữ chính trị ở
một xã hội phát triển đa nguyên đã gọi ông bằng cái tên rất chính xác:
“polichinelle de la politique” (tên hề chính trị), “politicailleur” (con buôn
chính trị)!
Anh con buôn chính trị
Putin những năm đầu gặp thời nhờ kích động tinh thần Đại Nga mà thực chất là
chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, đồng thời nhờ vào nguồn tài nguyên trời cho nước Nga
là dầu khí, khí đốt, đá quý, gỗ quý mà tha hồ xuất khẩu để “nâng cao đời sống
cho dân Nga”, biến những người lao động kiên cường thời Xô Viết trở thành những
công dân lười biếng thời “đại đế” Putin!
Những doanh nhân Việt Nam đang làm ăn
ở Liên bang Nga về thăm quê đều ca cẩm rằng, dân Nga bây giờ rất trì trệ, trì
trệ còn hơn cả thời Xô Viết. Các hợp đồng, dịch vụ làm ăn mà chỉ người Nga mới
được ký với nhà nước thì sau đó đều được “bán cái”, thuê lại người nhập cư làm,
họ chỉ ngồi hưởng chênh lệch! Có người còn nói với tôi rằng, rất khó kiếm được
một người Nga lái xe buýt ở Moscow bây giờ. Đường phố thủ đô Nga tràn ngập xe
đời mới nhập ngoại từ Hàn Quốc, Nhật, Đức… Ngành sản xuất xe hơi của Nga coi
như chết hẳn! Hàng hoá tiêu dùng thì đã có hàng Trung Quốc…
Tưởng rằng đã có dầu lửa
để khống chế phương Tây, anh chính trị con buôn Putin sát nhập Crimea vào Nga,
tuồn vũ khí vào miền Đông Ukraine. Và thế là thảm hoạ đã giáng xuống đầu nhân
dân Nga – người viết xin nhấn mạnh điều này. Phương Tây cấm vận, giá dầu giảm
thê thảm, đồng rúp mất giá chưa từng có, 1 đô la “ăn” hơn 65 rúp, một đồng Euro
“ăn” hơn 75 rúp, mà 50% ngân sách nước Nga dựa vào xuất khẩu dầu lửa. Dân Nga
đã nhận ra họ bị anh chàng con buôn chính trị Putin lừa!
Nhưng Putin không lừa
được phương Tây. Ngay sau khi Putin sát nhập Crimea vào Nga, Tổng thống Mỹ
Obama đã đột xuất đến Arab Saudi bàn về việc khai thác mạnh dầu lửa để giảm giá
dầu. Sau đó từ tháng 3 đến tháng 9/2014, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã 7 lần
gặp Ngoại trưởng Arab Saudi, đất nước có trữ lượng dầu lửa 190 tỷ thùng – lớn
nhất thế giới (Iran 160 tỷ, Iraq 150 tỷ thùng dầu) – đã ra tay. Đồng thời Mỹ
dùng công nghệ mới fracking trong khai thác dầu và khí đá phiến… Hai
mũi giáp công này đã kéo tụt giá dầu xuống. Mỹ đã làm chủ cuộc chơi dầu lửa chứ
không phải Putin!
Putin không hiểu rằng,
nền văn minh của nhân loại có hôm nay là nhờ vào việc khai thác và dự trữ
carbon từ thời kỳ Carbon. Của cải của loài người hiện nay đều dựa vào nguồn gốc
nhiên liệu hoá thạch, hoá dầu. Nhưng cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973 đã gióng
lên hồi chuông về nguồn nhiên liệu hoá thạch đang suy tàn.
“Vào tháng 7 năm 2008,
nền kinh tế toàn cầu sụp đổ. Đó là một cuộc địa chấn kinh tế khủng khiếp báo
hiệu kỷ nguyên nhiên liệu hoá thạch đi đến hồi kết mà dư chấn là sự sụp đổ của
thị trường tài chính 60 ngày sau” (Jeremy Rifkin 2014, Cuộc cách mạng công
nghiệp lần thứ ba, NXB Lao động Xã hội, trang 30).
Cuộc cách mạng công
nghiệp lần thứ ba mà phương Tây đã và đang chuẩn bị là sự chuyển dịch sang năng
lượng tái tạo, năng lượng mặt trời, năng lượng gió và nước. Người ta đã tính toán
rằng, chỉ một giờ ánh sáng mặt trời có thể cung cấp đủ năng lượng để vận hành
nền kinh tế toàn cầu trong một năm. Nước Mỹ đủ nguồn gió để cung cấp gấp vài
lần nhu cầu điện cho cả nước. Phương Tây đang xúc tiến cuộc cách mạng công
nghiệp lần thứ ba này. Dẫn đầu là EU.
Nước Đức đang trong quá
trình cách mạng hoá ngành công nghiệp xe hơi và đang tích cực chuẩn bị cho việc
sản xuất hàng loạt ô tô, xe tải, xe buýt chạy bằng pin nhiên liệu hydro vào năm
2015. Sự chuyển đổi từ động cơ đốt trong sang pin nhiên liệu sẽ là một bước
ngoặt quan trọng trong chuyển đổi nền kinh tế Đức, sự chuyển đổi từ năng lượng
hoá thạch hoá dầu sang năng lượng xanh.
Chỉ có nền kinh tế tự do
và thể chế dân chủ mới đủ sức mở cánh cửa đến tương lai. “Đại đế” Putin cố tình
hay vô tình không hiểu điều đó. Một đô la dầu giảm giá ngân sách của Nga sẽ mất
đi 2 tỷ đô la! Vì thế Putin không thể chỉ dựa vào tài nguyên trời cho nước Nga
để “phục hưng” vị thế siêu cường thời Liên Xô cũ! Năm 2014 đã trịnh trọng ra
thông điệp này với nước Nga.
Nghĩ đến tình cảnh của
nước Nga bây giờ, người ta không khỏi nhớ đến những câu thơ của thi hào Nga
Puskin (1799-1837):
Tôi muốn ca ngợi tự do cho trần thế
Tôi muốn đạp vào những tật xấu gian tham
Đang nghiễm nhiên ngự trị trên ngai vàng!
Ngoái nhìn sang nước Mỹ,
thiếu khách quan nhất người ta cũng không thể phủ nhận vai trò tích cực của Mỹ
với thế giới. Ai đã bỏ ra gần 7 tỷ đô la để ngăn chặn thảm hoạ ebola cho cộng
đồng thế giới? Ai đã đứng ra nghiêm trị phiến quân Hồi giáo cực đoan IS?
Trong một ngôi làng,
không ai có thể được xem là có ảnh hưởng nếu kẻ đó làm ngơ với những sự cố xảy
ra trong ngôi làng. Không hề thấy các “cường quốc” Nga, Tàu có động thái gì
trong ngôi làng bé nhỏ ấy khi sự cố ebola, IS xảy ra!
Khi Trung Quốc đưa giàn
khoan khủng Haiyang Shiyou 981 vào thăm dò dầu khí ở vùng biển đặc quyền của
Việt Nam, đe doạ an ninh toàn khu vực thì người lên tiếng đầu tiên vẫn là Mỹ.
Ngay ngày 7.5.2014 phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Jen Psaki đã cho rằng
hành động của Trung Quốc là khiêu khích và gây căng thẳng.
Ngày 9 tháng 5 tiếp
theo, 6 thượng nghị sĩ Hoa Kỳ cũng lên tiếng, và đến 10.7.2014 Thượng viện Hoa
Kỳ đã thông qua Nghị quyết S.RES 412 về Biển Đông. Vì thế có người Việt Nam đã
nói một cách hóm hỉnh rằng: “Mỹ không phải là thiên đường nhưng ngày càng xa
địa ngục”. Và cái “không phải là” thiên đường ấy đã bỏ cấm vận với địa ngục
Cuba.
Năm 2014 đầy hiểm hoạ.
30 chuyến bay đã gặp nạn, cả ngàn người thiệt mạng. Đắm tàu, cháy tàu ở nhiều
vùng biển. IS giết người man rợ, cuộc chiến đẫm máu Ukraine ở ngay giữa châu Âu
thanh bình…
Tuy nhiên, loài người
tiến bộ cũng được chứng kiến một đất nước rộng lớn có dân số trên một tỷ người
đã bầu bán dân chủ, hoà bình người lãnh đạo của mình. Đó không chỉ là điều hãnh
diện của người Ấn mà còn là niềm vui của nhân loại tiến bộ về nền dân chủ đông dân nhất hành tinh này.
Năm 1947 Ấn Độ độc lập.
Đất nước đông dân thứ hai này với đa số công dân mù chữ và dùng hai, ba ngôn
ngữ khác nhau, chưa kể các thổ ngữ. Nhiều tôn giáo cùng tồn tại như Ấn Độ giáo,
Cơ đốc giáo, Hồi giáo, Thiên chúa giáo, Phật giáo, Do Thái giáo, đạo Sikh, Hoả
giáo, Jaina giáo… Sự phân biệt đẳng cấp, giàu nghèo trong xã hội rất sâu sắc.
Cuộc sống ở nhiều nơi lộn xộn, mất vệ sinh đến mức… huyền bí. Nhiều nhà quan sát
đã cho rằng Ấn Đọ là một đất nước… tuyệt vọng!
Cứ theo luận điệu của
độc tài thì một đất nước như thế, dân trí như thế, không thể có dân chủ. Chỉ có
thể cai trị bằng dùi cui và chó nghiệp vụ! Nhưng tầng lớp tinh hoa của Ấn Độ đã
chọn con đường dân chủ. Khác với Trung Quốc chọn mình làm công xưởng của thế
giới, Ấn Độ chọn mình làm văn phòng của thế giới. Và, tương lai của thế kỷ 21,
sẽ thuộc về cường quốc hạt nhân, tin học, âm nhạc, điện ảnh này.
Ngày 26.5.2014, ông
Narendra Modi đã tuyên thệ nhận chức thủ tướng mới của Ấn Độ sau chiến thắng
vang dội của đảng BJP trong cuộc bầu cử Quốc hội. Đó là một ngày đáng nhớ của
năm 2014.
Nước Việt của chúng ta
cũng không nằm ngoài những buồn vui của năm 2014. Vui vì kinh tế Việt Nam đã có
dấu hiệu phục hồi. Sau nhiều năm ngân hàng Nhà nước “chọn thằng quịt nợ để cho
vay”, như một vị chủ tịch ở đồng bằng sông Cửu Long đã từng nhận xét như thế,
nay ngân hàng đã đi tìm những doanh nghiệp có thực lực, làm ăn có lời để đầu tư
cho vay. Chính phủ đã nhận thấy phải chăm sóc thực sự cho khối doanh nghiệp tư nhân
phát triển để giải quyết công ăn việc làm cho nhân dân, sau những năm dài quốc
doanh lỗ lã.
Buồn vì đầu năm Thủ
tướng có bài phát biểu cởi mở về chính trị, “dân chủ và xã hội dân sự là xu thế
của thời đại… Việt Nam cũng không ngoại lệ”, đến giữa năm thì một số tù nhân
lương tâm bị trục xuất, và cuối năm thì một loạt blogger bị bắt.
Việc Nguyễn Quang Lập,
một nhà văn hiền lành, viết lách ôn hoà lại cao tuổi và bệnh hoạn, bị bắt như
giọt nước tràn ly, gây sốc cho xã hội. Nhiều người phát biểu: nhà văn Nguyễn
Quang Lập bị bắt thì ai cũng có thể bị bắt. Cả ngàn người đã ký tên đòi tự do
cho Nguyễn Quang Lập. Trong những cuộc gặp gỡ cuối năm người ta cười vui hỏi
nhau: Bao giờ thì anh bị bắt?
Người kia cãi lại: Câu đó phải để tôi hỏi hỏi anh
chứ!
Đã đến thế thì phải xem
lại!
P. K.
P. K.
Tác giả gửi BVN.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks