Diễn Đàn Bạn
Trẻ
Giới trẻ và Quốc Hội
Chân Như, phóng viên RFA
2014-11-12
2014-11-12
- In trang này
- Chia sẻ
- Ý kiến của Bạn
- Email
DDBT11122014.mp3
Một phiên họp Quốc Hội
tại Hà Nội, ảnh minh họa.
AFP
Hà Nội hiện đang diễn ra
kỳ họp thứ 8, Quốc Hội khóa 13 của đảng cộng sản Việt Nam. Nhân sự kiện này,
chúng ta thử tìm hiểu xem người trẻ Việt Nam quan tâm thế nào đến các hoạt động
của Quốc Hội, cũng như họ có những suy nghĩ, tâm tư, nguyện vọng gì gửi tới
Quốc Hội. Và đây sẽ là chủ đề cho diễn đàn bạn trẻ kỳ này, cùng với sự tham gia
thảo luận với 3 bạn Katy Trần, Tiến Từ Từ và Trường Sơn.
Vai trò và trách nhiệm của QH
Chân Như: Là những người đã từng là các cử tri đi bầu Quốc
Hội, vậy theo các bạn vai trò trách nhiệm của Quốc Hội là gì?
Katy Trần: Là
một người đã từng đi bầu cử tri Quốc Hội thì em thấy Quốc Hội là cơ quan đại
biểu cao nhất của nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Quốc Hội thường có quyền lập
hiến, có quyền lập pháp và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và
giám sát tối cao hầu hết các hoạt động của nhà nước.
Vai trò và trách nhiệm
của một Quốc Hội cũng như đại biểu Quốc Hội là lắng nghe ý kiến, thu thập ý
kiến của nhân dân, tìm hiểu nguyện vọng của người dân.
-Trường Sơn
-Trường Sơn
Trường Sơn: Theo
em thì vai trò và trách nhiệm của một Quốc Hội cũng như đại biểu Quốc Hội là
lắng nghe ý kiến, thu thập ý kiến của nhân dân, tìm hiểu nguyện vọng của người
dân và sau đó là người trực tiếp giám sát truyền đạt lại ý kiến cho cơ quan
hành pháp là chính phủ. Cùng với hoạt động đó là giám sát sự hoạt động của họ
trong khuôn khổ của pháp luật. Thứ hai, theo lý thuyết của nhà nước cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam mà Quốc Hội là cơ quan quyền lực nhất thì Quốc Hội là
một cơ quan lập pháp, tạo ra hiến pháp -khế ước xã hội đó là bộ luật trong xã
hội nhằm điều chỉnh mối quan hệ giữa chính phủ và người dân và mối quan hệ giữa
người dân với nhau. Theo em đó là hai vai trò chính của Quốc Hội.
Tiến Từ Từ: Vai
trò trách nhiệm của Quốc Hội trong việc nhà nước thì có hai điều cơ bản. Thứ
nhất nó là cơ quan lập pháp, cụ thể hóa những ý nguyện của người dân thành
những điều khoản của pháp luật. Vai trò thứ hai của Quốc Hội đó là giám sát các
cơ quan hành pháp và hiến pháp giám sát các bộ phận còn lại trong nhà nước. Và
theo mô hình của nhà nước cộng hòa, Quốc Hội luôn luôn là cơ quan quyền lực cao
nhất gần như có quyền giám sát và can thiệp vào tất cả các sự án khác nhau của nhà
nước.
Chân Như: Ở Việt Nam, cử tri phải bỏ phiếu với hệ thống “đảng
cử, dân bầu” cho phù hợp với “qui hoạch cán bộ nguồn” “cơ cấu, thành phần đại
biểu Quốc Hội”. Với mô hình bầu cử không bảo đảm được tính dân chủ này, theo
các bạn, có ảnh hưởng gì đến hiệu quả của Quốc Hội?
Trường Sơn: Theo
em thì ảnh hưởng lớn nhất đó là tính độc lập giữa các cơ quan như hành pháp,
lập pháp và tư pháp, theo thuyết tam quyền phân lập. Quốc Hội Việt Nam theo hệ
thống bầu cử “đảng cử dân bầu”. Đảng cử là đúng thật nhưng dân bầu lại là không
đúng bởi vì người dân Việt Nam có đi bầu cử Quốc Hội thế nhưng là phiếu của họ
chỉ là những lá phiếu tượng trưng mà thôi. Tất cả những đại biểu Quốc Hội hiện nay
đều không phải được bầu với người dân mà được chọn bởi các cơ quan chính quyền.
Một vấn đề nữa đó là phải đến 99 % số nghị sĩ trong Quốc Hội Việt Nam đều là
đảng viên. Đây là một trong những vấn đề lớn nhất ảnh hưởng đến hiệu quả của
Quốc Hội. Các nghị sĩ này được chọn, được bầu lên bởi đảng Cộng sản Việt Nam
hoặc bởi chính quyền thì bản thân của họ không giữ được tính trung lập, cũng
như không đảm bảo được tư duy trí tuệ, trí thức và sự nhiệt thành của họ đối
với nhân dân. Do vậy, ở Việt Nam hầu hết người ta có câu là “đảng chỉ tay thì
Quốc Hội chỉ biết giơ tay thôi” chứ họ không có ý kiến gì cả. Đấy là ý kiến của
em.
Đại biểu quốc hội
Hoàng Hữu Phước trong một lần phát biểu trước diễn đàn Quốc Hội trước đây.
Tiến Từ Từ: Theo
em thì hệ thống “đảng cử dân bầu” nó nảy sinh ra vấn đề đó là sẽ loại bỏ rất
nhiều những cá nhân mà họ thật sự đại diện cho ý nguyện của người dân. Vì những
người bị loại ra như thế nên Quốc Hội sẽ không đảm bảo được vai trò là một cơ
quan giám sát cho nhà nước nữa. Nếu còn duy trì cơ chế này thì Quốc Hội Việt
Nam sẽ không phải là Quốc Hội, chỉ là một cơ quan như bạn Sơn vừa nói, đó là
chỉ đảm bảo được nguyện vọng của đảng Cộng sản chứ không phải nguyện vọng của
người dân.
Katy Trần: Ở
Việt Nam, nói “đảng cử dân bầu” cũng đúng bởi vì hiện tại Việt Nam chỉ có một
đảng thôi. Thật sự thì cũng có dân chủ nhưng mà để đảm bảo được dân chủ thì yếu
tố này vẫn chưa đủ. Bởi trong cuốn sách Dân Chủ Vẫn Chưa Đủ, tác giả có đề cập
đến những mô hình độc tài nhưng trá hình dân chủ như hiện nay ở Nga. Đảng của
ông Putin tuy là nói đa đảng nhưng thật sự luôn nắm quyền, tuy cho dân đi bầu
nhưng thực chất tất cả đều có sự sắp đặt của một cơ chế, một thể chế cơ cấu.
Bên cạnh đó, cũng có những nhân tài có tâm, có nhiệt huyết với xã hội nhưng không
ai biết đến họ vì không có sự vận động dân chủ công khai; Vì chỉ có những thể
chế cha truyền con nối “con ông cháu cha” thì hầu hết ai cũng biết. Quốc Hội,
xã hội thì ai cũng mong muốn có sự thay đổi nhưng thực tiễn hôm nay hoàn toàn
chưa đáp ứng được nhu cầu đó. Cụ thề là trình độ dân trí có hiểu được vấn đề
cấp bách của xã hội hay không? Những người “con ông cháu cha” có lợi thế sẽ ra
cử dễ hơn với những người tuy có học thức, tuy có trình độ cao nhưng mà không
có được sự hậu thuẫn. Nhìn vô là có thể thấy rõ được điều đó.
Chất lượng đại
biểu QH?
Chân Như: Các đại biểu Quốc Hội của Việt
Nam thường có những phát ngôn, thái độ gây “shock” trong dư luận. Nhận định của
các bạn?
Katy Trần: Quốc
Hội Việt Nam thường có những phát ngôn gây “shock” đã có từ rất lâu rồi chứ
không phải bây giờ nhưng đến hôm nay trên thông báo chí mới thật sự có tác
dụng. Những phát ngôn của một đại biểu Quốc Hội thường mang tính chất cục bộ
chủ quan của mỗi ý kiến cá nhân thôi. Mặt tiêu cực thì ai cũng thấy nhưng vẫn
có thể phát biểu “shock”. Đại biểu Quốc Hội chỉ nhìn trên cái mặt lý thuyết
thôi chứ họ không nhìn vào mặt thực tiễn nên thường có những phát ngôn mình hay
nói “rồ”. Họ là đại biểu của nhân dân nhưng hầu như chưa bao giờ đứng trên cương
vị của một người dân để hiểu được những tâm tư, nguyện vọng của người dân là gì
cả.
Trường Sơn: Theo
em đây là chuyện không hiếm. Trong bất cứ một kỳ họp Quốc Hội nào cũng đều có
những vị đại biểu khiến người dân phải phì cười trước những phát ngôn hoặc thái
độ của họ. Như ví dụ của anh vừa rồi là của một vị đại biểu đến từ đoàn Quảng
Ninh, Thích Ánh Quyết gì đó, phát ngôn rằng Việt Nam chúng ta cần phải có quân
đội giống như Bắc Hàn. Nhận định của em nguyên nhân có những vị đại biểu Quốc
Hội này thực chất bởi vì sao? Vì họ không được bầu lên bởi nhân dân không ai biết
được tri thức của họ, cái tầm của họ, cũng như là cái tâm của họ ở mức nào cả;
bởi vì họ là người được chọn. Bản thân họ có thể không cần phải phấn đấu một
cái gì hết bởi vì bản thân họ được cơ cấu làm đại biểu Quốc Hội rồi. Những con
người này quan trọng nhất vì không có ai giám sát được, kiểm tra được trình độ
tri thức, cũng như là nhận thức của họ nên việc có những phát ngôn hoặc thái độ
gây shock là hoàn toàn dễ hiểu thôi. Theo em nghĩ, Quốc Hội Việt Nam họ muốn
đảm bảo được một sự nghe lời của Quốc Hội để trong một Quốc Hội chỉ có tung hô
và đồng ý nhiệt liệt và chào mừng chứ không có phản biện không có bới móc,
không có chỉ trích. Với em điều quan trọng nhất là cái nguồn để sinh ra những
vị đại biểu quái đản này vẫn là so cơ chế “đảng cử dân bầu”.
Trong Quốc Hội
Việt Nam, chất lượng đại biểu rất là kém. Nếu không may đến lượt phải phát biểu
thì họ phát biểu đại một hai ý kiến nào đó. Và chất lượng của các cuộc tranh
luận cũng rất thấp.
-Tiến Từ Từ
-Tiến Từ Từ
Tiến Từ Từ: Theo
em, trong Quốc Hội Việt Nam, chất lượng đại biểu rất là kém. Nếu không may đến
lượt phải phát biểu thì họ phát biểu đại một hai ý kiến nào đó. Và chất lượng
của các cuộc tranh luận cũng rất thấp. Một lý do nữa, theo em, đó là những cái
gây “shock” đôi khi được dùng để che đậy, nó là những lá bài để người ta gây dư
luận chú ý đến một vấn đề nào đó.
Chân Như: Với tư cách là những công dân
Việt Nam, các bạn mong muốn gởi gắm điều gì tới Quốc Hội Việt Nam hay cụ thể
hơn các bạn mong muốn một Quốc Hội Việt Nam như thế nào cho cuộc bầu cử Quốc
Hội sắp tới 2016?
Trường Sơn: Em
có những suy tư như sau và mong muốn về những Quốc Hội Việt Nam trong khóa mới
2016. (Bởi vì cái mong muốn của mình thường xa vời với thực tế). Trong khi tình
hình việt nam hiện tại, theo đánh giá của tôi, là không có sự thay đổi nào cả,
thế nhưng tôi luôn mong muốn Việt Nam sẽ có một Quốc Hội đúng nghĩa và sẽ có
những vị nghị sĩ đúng nghĩa. Cái mong mỏi lớn nhất đó là phổ thông đầu phiếu để
cho mọi người dân được đi bầu và lá phiếu của họ phải được tôn trọng. Quốc Hội
Việt Nam phải được bầu lên, được xây dựng nên bởi chính người dân Việt Nam chứ
không phải bởi một tổ chức, đảng phái, cơ quan nào hết. Và những vị nghị sĩ này
phải là những người được biết đến rộng rãi cũng như rõ ràng bởi người dân, chứ
không có kiểu mập mờ như hiện nay. Bản thân các ứng viên phải có
những cuộc chạy đua hoặc tranh luận để người dân được biết rõ hơn về những
người mà họ yên tâm khi mà gửi gắm lá phiếu của mình cho.
Tất nhiên, đây
là tham vọng của tôi thôi vì tôi không có mấy tin tưởng rằng cái viễn cảnh này
sẽ xảy đến. Tiếp theo nữa tôi mong mỏi Quốc Hội Việt Nam khóa tới sẽ giữ được
vị thế trung lập của mình không những đối với chính phủ, không những đối với
tòa án, mà phải đối với đảng nữa. Vì sao? Vì ở Việt Nam, đảng Cộng sản trên lý thuyết
họ là một đảng phải chính trị thường sẽ không được tham gia vào việc điều hành
đất nước. Tôi mong mỏi càng nhiều vị nghị sĩ Quốc Hội khóa tới càng không phải
là đảng viên thì càng tốt, để đưa ra được những phản biện suất sắc và sắc sảo
đúng với những nguyện vọng của người dân. Đó là ý kiến của tôi.
Tiến Từ Từ: Theo
em nguyện vọng đơn giản đối với các đại biểu Quốc Hội chứ không phải với Quốc
Hội đó là họ phải đấu tranh cho quyền thực hiện đúng với chức trách của Quốc
Hội; Đó là đảm bảo là cơ quan đại diện tiếng nói của người dân; Và thứ hai là
trách nhiệm giám sát các cơ quan khác.
Katy Trần: Thật
sự mong muốn thì ai cũng mong muốn, bản thân em cũng rất là mong muốn. Hầu hết
những người đấu tranh cho Việt Nam cũng rất là mong muốn nhưng với thể chế này
thì khó mà có mong muốn gì hơn nếu mà xã hội nó cứ quay vòng theo một vòng tròn
như vậy. Thật sự là có thay đổi nhưng cái thay đổi đó nó không đáng kể. Nếu như
cái tính ù lì, cái tính cam chịu của người dân Việt Nam cứ tiếp tục ngày này
qua tháng nọ như vậy thì chắc chắn dù có họp bao nhiêu đi chăng nữa thì cũng sẽ
rất khó có những sự thay đổi.
Chân Như: Cám ơn Katy Trần, Trường Sơn
và Tiến Từ Từ đã dành thời gian đến với chương trình tuần này.
Các bạn có thể gởi
email về cho Chân Như qua địa chỉ email: hoangc@rfa.org hoặc theo dõi Chân Như qua
facebook tại facebook.com/Channhu.rfa
No comments:
Post a Comment
Thanks